Abhazya Müftüsü Timur Dzyba, Kafkas Vakfında “Abhazya ve İslam” başlıklı bir konferans verdi.
22 Aralık Cumartesi günü saat 19.00’da Fatih İstanbul’da gerçekleşen programda Ömer Duran moderatör olarak görev aldı.
Yoğun katılımın gözlendiği programın açılışında söz alan Ömer Duran, “Timur Dzyba söz almadan önce biraz bilgi vermek istiyorum. Abhazya Müftülüğü 1999 yılında kuruldu. İlk müftü Türkiye’den giden bir hocaydı. Timur Dzyba onun yardımcılığını yapmıştı. Abhazya Müftülüğü, Türkiye Diyanet İşleri Başkanlığı gibi devlete bağlı bir birim olarak değil, yarı resmi yarı sivil toplum kuruluşu olarak varlığını devam ettiriyor. Müftüler genelde seçimle işbaşına geliyorlar. Kafkasya cumhuriyetlerinde gördüğümüz diğer müftülüklerden daha bağımsız bir yapıdalar. Abhazya Müftülüğündeki görevliler; gerçekten işin bilincinde, olayın farkında, dünya Müslümanlarıyla ilişkisi iyi olan ve Abhazya’da İslam’ı barışçıl yöntemlerle tebliğ etmeye çalışan, gerek Abhazya hükümeti olsun, gerek diğer mezhepsel ve dini unsurlar ile iyi ilişkiler kuran kişilerden oluşuyor. Abhazya Cumhuriyeti hepimizin bildiği gibi 2008 yılında Güney Osetya bölgesinde yaşanan Rusya-Gürcistan Savaşı sonrasında Rusya ve diğer birkaç ülke tarafından tanındı. Şu an Birleşmiş Milletler nezdinde temsili olan 12 ülke tarafından tanınıyor. 2008’den itibaren Türkiye ve Abhazya arasındaki ilişkilerin geliştiğini görüyoruz. Konumuz gereği bugün sadece bunun dini tarafını ele alabiliyoruz. O yıllardan itibaren, Türkiye Diyanet İşleri Başkanlığı resmi olarak Abhazya Müftülüğünü Türkiye’ye davet etti. İlk ziyaretten sonra gene bağımsız ülkelerin katılım sağladığı, Türkiye’nin düzenlediği “Avrasya İslam Şurası”na Abhazya da diğer bağımsız ülkelerin katılım sağladığı gibi katılım sağladı. Bugün burada gene uluslararası bir toplantı olan “3. Avrasya Fetva Meclisi Toplantısı” vesilesiyle Timur Dzyba aramızda bulunuyor.” dedi.
Abhazya Müftüsü Timur Dzyba ise kısa süren konuşmasında, “Es selamun aleyküm ve rahmetullahi ve berekatühü. Hepiniz hoşgeldiniz. Sizi burada görmek çok güzel ve bu beni çok mutlu ediyor. Böyle bir buluşma olacağını açıkçası pek tahmin etmiyordum. Direkt konuya gelecek olursak, Abhazya’ya İslam’ın gelişinden başlamak istiyorum. İslam, ilk olarak bölgeye 15. yüzyılda halifeler aracılığıyla giriyor. Abhazya’da İslam’ın yayılmasından sonra çok nesiller geçti. Kelimeler üzerinden bir bakış atarsak; cennet, cehennem, ahiret aynı Kur’an-ı Kerim’de yazdığı gibi dilimizde kullanılmaya devam etmektedir. Kafkas Savaşlarından önce Abhazya’da herkes özgürce dinini yaşayabiliyordu. Köylerde dahi ahşaptan camiler bulunmaktaydı. Ancak bunlar savaştan sonra yok oldu. Savaşlardan sonra Müslümanların %90’ı göç etmek zorunda kaldılar. 300 sene önce tarihi kaynaklara bakarsak nüfusun karışık olduğunu görüyoruz. Bölgede sadece Abhazlar yoktu ve Türkçe dili yoğun olarak kullanılmaktaydı. Dinini öğrenmek isteyenler Türkiye’ye gidip İslam’ı daha iyi öğrenip Abhazya’ya geri dönüyorlardı. Kafkas Savaşlarından sonra nufüsun önemli bir bölümü bu coğrafyaya zorla göç ettirildi. İslam’ın durumu çok değişti, diğer dinlerin ibadethaneleri açılmaya başlandı. Sovyetler geldiği zaman ise hiç caminin yapılmadığını görüyoruz. Abhazya’da dinin gelişmesi 1990’lardan itibaren yeniden başladı. 1990’lar hepinizin bildiği gibi SSCB’nin çöküş zamanlarıydı. Abhazya, Sovyetler zamanında Gürcistan’a bağlanmıştı ve 1992 yılında Abhazya ve Gürcistan arasında başlayan savaşı 1993 yılında Allah’a şükür kazandık ve ülkemizi, Abhazya’yı daha çok sahiplenmeye başladık. Günümüzde Abhazya bağımsız bir ülke ve Rusya başta olmak üzere çeşitli ülkeler yavaş yavaş bağımsızlığımızı tanıyorlar. 1999 yılında Abhazya Müftülüğü kuruldu ve ona destek veren de çok şükür ki Vladislav Ardzınba’ydı. O yıldan itibaren müftülüğe bazı bölgeler verildi ve bizler oralarda ibadetlerimizi yapmaya başladık. Günümüzde Abhazya’da iki cami var, biri başkent Sohum’da diğer ise Gudauta’da. Bu yapılar mimari anlamda bir camiye benzemeyebilir ancak oralarda tüm ibadetler yapılıyor, cuma namazları da kılınıyor. 2013’de yapılan nufüs sayımı ve araştırmasına göre Abhazya Cumhuriyeti’nin %15’inin Müslüman olduğu ortaya çıktı. Bunun yanında 2005 yılında Abhazya Müftüsü ve Rusya Müftüsü bir anlaşma imzaladılar. 2008’de ise Türkiye’deki yetkili müftülerle anlaşmalar imzalandı. O yıldan itibaren başlayan Türkiye ile ilişkilerimiz devam ediyor. Türkiye’ye gelip konferanslara, bilimsel araştırmalara katılım sağlıyoruz. Bu ilişkileri çok önemsiyoruz ve programları organize edenlere teşekkür ediyoruz. Bu vesileyle de Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Ali Erbaş’a tüm desteği ve muhabbeti için teşekkür ediyorum.” dedi.
“Abhazya ve İslam” başlığıyla gerçekleşen konferans, soru cevap bölümünün ardından sona erdi.
