Askere alınan 7 Dağıstanlı, geçen sene Baltık Donanması’nda diğer askerleri vücutlarıyla ‘Kafkasya’ yazmaya zorladıkları için hapse atıldı.
Askeri başsavcı Şubat ayında orduda günde en az 11 kez meydana gelen, askerlerin taciz edilmeleri olaylarının temel sebebinin etnik gerginlinler olduğu uyarısında bulundu. Daha sonra yerel üst düzey bir askeri görevli Genel Kurmay Başkanlığı’nın bu ay itibarı ile bahar döneminde Kuzey Kafkasya’dan askere alımları yasakladığını duyurdu.
Genel Kurmay Başkanlığı bu konuda sessizliğini korudu, daha aşağı kademelerdeki askeri yetkililer ise böyle bir yasak emri verildiği haberlerini yalanladılar. Ancak yetkililer Kuzey Kafkasya’dan askere alınanların diğer askerlerden ayrı tutulduklarını ititraf ettiler.
Savunma Bakanlığı’nın Halk Konseyi üyesi İgor Korotçenko askere alınan Kuzey Kafkasyalı gençlerin kendi bölgelerindeki İçişleri Bakanlığı birliklerine gönderildiklerini bunun nedeninin de orada daha çok işe yaramaları olduğunu söyledi. Korotçenko “Dili ve yerel gelenekleri bilen kişilerin silahlı çetelerle savaşmaya alışması daha yararlı” dedi. Kuzey Kafkasya’daki isyanla ordu değil çoğunlukla İçişleri Bakanlığı’na bağlı birlikler mücadele ediyor. Ama Korotçenko ordunun, komutanların sahadaki zayıf liderlikleri ve konunun üstesinden gelecek askeri bir polis birminin olmayışına bağladığı etnik şiddetle kasıp kavrulduğunu kabul etmek durumunda kaldı.
Son aylarda Moskova ve Rusya’nın diğer yerlerinde etnik gerginlikler alevlendi ve şiddet saldırılarına ve Aralık ayında Kremlin’in önünde emsali görülmemiş bir isyana yol açtı.
Ordudaki gerginlik, Çelyabinsk bölgesi askere alım şubesinin başkanı Nikolay Zaharov’un MediaZavod.ru web sitesine Genel Kurmay Başkanlığı’nın Kuzey Kafkasya’dan askere alımlara yasak getirdiğini söylemesi ile gün yüzüne çıktı. Zaharov’un Moskova’da askere alım şube başkanlarının katıldığı bir toplantıda sözlü olarak verildiğini söylediği emir, askeri birimler arasındaki etnik şiddeti azaltmayı amaçlıyor.
Merkez Askeri Bölge’nin basın bürosu MediaZavod.ru web sitesine verdiği röportajda Zaharov’un açıklamalarını yalanladı. Komsomolskaya Pravda gazetesinin Pazartesi günü yayınladığı haberine göre, ismi açıklanmayan Savunma Bakanlığı görevlileri de açıklamaları yalanladı. Zaharov ve Savunma Bakanlığı görevlileri Salı günü görüşme için müsait değillerdi ve Genel Kurmay Başkanlığı da bu konuda bir açıklama yapmadı.
Ancak Dağıstanlı bir askere alım görevlisi MoscowTimes’a herhangi bir yasağın olmadığını söyledi. Görevli Yanus Cambalayev, telefonda Mahaçkale askere alım şubesine bu bahar askere alınan kişi sayının 6 bine çıkarılması emrinin verildiğini söyledi. Geçtiğimiz güz öneminde 4,200 kişi askere alınmıştı. Cambalayev “Kuzey Kafkasaya’daki insanlar da Rusya Federasyonu’nun vatandaşları ve diğer herkes gibi askerliklerini yapmakla yükümlüler” dedi.
Cambalayev Dağıstanlı gençlerin (diğer bölgelerdeki akranlarının aksine) orduya katılmaya hevesli olduklarını ve bunu sosyal bir terfi aracı olarak gördüklerini söyledi. Fakat Cambalayev askere alınan çoğu gencin 12 aylık mecburi görevlerini orduda değil, İçişleri Bakanlığı ya da Acil Durumlar Bakanlığı birliklerinde tamamladıklarını kabul etti. Ayrıca gençlerin sadece Dağıstan’da değil ülke genelindeki birliklerde görev alacaklarını söyledi.
Regnum haber ajansının Salı günü verdiği habere göre, Kabardey-Balkar’da askere alımı denetleyen görevli Timur Makoyev etnik bir yasak olduğu konusunda bir bilgisi olmadığını söyledi.
Ancak ordudaki etnik gerginlikle mücadele etmek oldukça yakıcı bir mesele. Sorun, 1 Ocak tarihinden itibaren rapor tamamlanana kadar meydana gelen 500 kadar taciz olayının asıl sebepleri arasında entik gerginliklerin olduğunu söyleyen askeri başsavcı Sergey Fridinski tarafından hazırlanan rapor ile gün yüzüne çıktı. Fridinski “Farklı etnik gruplara ait askerler askeri birliklerde kendi kurallarını dayatmaya çalışıyorlar” dedi.
Basına yansıyan bazı olaylar büyük öfkeye neden oldu. Bu olaylardan biri de, Baltık Donanması’ndaki arkadaşlarını yerde vücutlarıyla Rusça ‘Kafkasya’ yazmaya zorlayan Dağıtanlı 7 asker ile ilgili mahkeme kararıydı. Askeri mahkeme onları diğer askerleri taciz etmekten suçlu buldu ve 18-21 ay hapis cezasına çarptırdı.
Bağımsız askeri analist Aleksandr Golts etnik gerginlikleri, askerler arasında düzeni sağlamak için deneyimli çavuşlardan oluşan birlikler oluşturmak amacıyla, beceriksizce yapılan yeniliklerden sonra askeri birliklerdeki düzenin bozulmasına bağladı.
Golts, etnik sorunların Sovyet dönemine kadar uzandığını söyledi ve askeri yetkililerin daha önceleri etnik cumhuriyetlerden gelen askerleri ülke geneline dağıtarak, yani kalabalık gruplar oluşturmalarını engelleyerek bu meseleyi çözebildiklerini, ancak şimdi ise Kuzey Kafkasya’daki doğum oranının Rusya’nın geri kalanından çok daha yüksek olmasından kaynaklanan nüfus çoğunluğu nedeniyle bunu yapmanın giderek zorlaştığını ekledi. Golts “Önceden demografik durum böyle değildi ve birliklerde etnik Slavların sayısı daha fazlaydı ancak durum bugün farklı” dedi.
Çaresiz yetkililer meseleyi çözmek için Çarlık Rusyası’nın deneyimlerine bakarak, sadece Kuzey Kafkasya’nın yerli halklarından oluşan ‘tek etnik’ birlikler oluşturulmasını bile önerdiler. Bu fikir Birinci Dünya Savaşı sırasında Kafkasyalılardan oluşan ‘Vahşi Tümen’in cephede tanınması ile halk arasında popülerleşmişti.
Her ne kadar modern Rus ordusu etnik Çeçenlerden oluşan Batı ve Doğu taburlarıyla ‘tek etnik’ birliklere tarihinde sahip olsa da, henüz bu düşünceden bir sonuç çıkmadı. Taburlar ikinci Rus-Çeçen savaşı ve 2008’deki Gürcistan savaşı sırasında oldukça başarılı işler yaptılar. Ancak görünüşe göre, komutanlar ve Çeçen lider Ramzan Kadirov arasındaki anlaşazlık nedeniyle Gürcistan çatışmasından hemen sonra dağıtıldılar.
