Sergey Bagapş’ın vefatının ardından Abhazya, devlet başkanlığı seçimlerine hazırlanıyor. Altı yıl önce, 2004’de seçimlere farklı adayların destekçilerinin silahlı mücadelesi eşlik etti. Bazı uzmanların değerlendirmesine göre, bölge gerçekten iç savaşın eşiğine gelmişti. Bugün ise durum farklı. Abhaz politikacılar ve Rus gözlemciler, artık başka bir dönemin yaşandığını, benzer tablonun tekrarlanmayacağını ifade ediyorlar.
Parlamento Başkan Yardımcısı İrina Agrba, Sergey Bagapş’ın Abhazya’ya oldukça zorlu iç siyasi gelişmelerin olduğu bir dönemde başkanlık yaptığını düşünüyor. Rosbalt’a verdiği röportajda Agrba, önceki başkan Vladislav Ardzınba’nın görevden ayrılmasının ardından devlet başkanı olan Bagapş’ın Abhazya toplumunu için bir tür birleştirici olduğunu söyledi.
Agrba “Bizler, yani onu destekleyenler, kadro politikası da dahil olmak üzere daha sert, daha kararlı olması gerektiğini düşünüyorduk, ancak şimdi çok iyi anlıyoruz ki, var olan durumda onun takındığı tavır daha doğru idi. O ateşle oynamayı istemedi ve iyiliği ile durumu yumuşattı. Bunun sayesinde Abhazya toplumu birbirini anlama ve demokratikleşme adına çok şey kazandı.” dedi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı Uluslararası İlişkiler Enstitüsü Bölgesel Güvenlik ve Kafkasya Merkezi’nden Vadim Muhanov, Rosbalt’a yaptığı açıklamada, Sergey Bagapş’ın ölümünün ardından Abhazya’da istikrarsızlık doğuracak herhangi bir önkoşul bulunmadığını belirtti. Muhanov’a göre Bagapş iyi işleyen devlet mekanizması gibi değerli bir miras bıraktı.
Muhanov “Ben şu anda başlayacak dönemle ‘Bagapş dönemi’ni ayırmıyorum, çünkü başkan değişecek ama çözülmeyi bekleyen sorunlar değişmeyecek. Bu sorunlar; ülkenin uluslararası toplum nezdinde tanınması, sınırların belirlenmesi, Rusya Federasyonu ve diaspora ile işbirliğinin geliştirilmesi, yatırım ortamının iyileştirilmesi ve ekonomik büyüme. Bu listede ekonomi alanındaki problem öncelikli öneme sahip, çünkü Abhazya’nın ekonomik gelişimi, bağımsızlığının tanınmasının ardından beklenildiği hıza uşamadı.
Rusya Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Karadeniz-Hazar Merkezi Başkanı Eduard Popov da, Abhazya’nın ikinci devlet başkanı Bagapş’ın ölümünün ardından ülkedeki siyasi hayatta ciddi değişiklikler beklememek gerektiğine inanıyor. Popov “Abhazya siyaset sistemi yeterince sağlam. Ülke şimdi Sergey Bagapş’ın kendinden sonra bıraktığı ekibin eliyle gelişecek” dedi.
Popov’un uyarısına göre, ülkenin yeni başkanının zor şeyler yapması gerekmeyecek, en iyi politika onun başlanan şeyleri geliştirmesi olacaktır. Ancak, istikrarın, siyasi durgunluk anlamına geldiği düşünülmemeli. Abhazyalı siyasetçiler çok keskin olmasa da siyasi yaşamı geliştirmeyi ve değişim istiyorlar. Bununla birlikte yönetim temsilcileri ve uzlaşmaz muhalefet sıkça bu değişikliği farklı anlıyor.
İrina Agrba, yönetimin kadro politikasının ciddi şekilde revizyona ihtiyacı olduğunu düşünüyor. Bunun dışında, Agrba’ya göre, muhalefetin sorumlu ve yapıcı olması gerekiyor. Agrba “Muhalefet ve yönetim arasında çıkan anlaşmazlığın Abhaz halkının birbirine karşı büyük gruplar halinde saldırganlığına neden olmamalı. Sergey Bagapş’ın birçok hareketi gereken önemi görmedi. O bir Hıristiyandı, iyi biriydi ve onun herkesi affedişi birçoklarınca zayıflık olarak değerlendirildi. Bugün ise Abhazya’da yönetimi sağlamlaştırmak lazım.” dedi.
Gözlemciler Abhazya’daki iç durumu -oldukça tahmin edilebilir şekilde- böyle değerlendiriyor. Ancak doğu komşusu tarafından sınırdaki durum hakkında aynı şeyi söylemek mümkün değil.
Muhanov “Komşu Gürcistan tarafından durum kesinlikle tahmin edilemiyor. Sınırda sürekli çatışmalar, silah sesleri yaşanıyor ve güvenlik faktörü Abhazya üzerinde Demokles’in kılıcı gibi asılı duracak” dedi.
Görülen o ki, eski ‘büyük kardeş’ ‘ihmal edilen küçük kardeş’ üzerindeki otoritesini geri kazanma gayretini bırakmayacak. Bu, Gürcistan’ın sınır provokasyonlarına başvurabileceği ve hatta kendine, Abhazya’da ve Rusya’da müttefikler araması anlamına geliyor.
Bununla birlikte, Tiflis’te Mikhail Saakavşvili ‘hüküm sürmeye’ devam ettiği sürece Gürcistan’ın ne Sohum, ne de Moskova’da müttefik bulma şansı yok. Gürcü uzmanlar, Gürcistan’ın Abhazya’da hiçbir etki yapamadığı yorumunu sebepsiz yapmıyorlar. Tiflis siyasetçilerine sadece, kendilerini ilgilendirmiyor tavrı takınarak, Sohum’da yapılacak devlet başkanlığı seçimleri ve olayları ‘görmezden’ gelmek kalıyor.Ve doğru olan da bu. Herkes kendi iç işleri ile ilgilensin ve komşuya daha az karışsın.
30 Mayıs’ta rosbalt.ru ’ da yayımlanan bu yazı Özlem Güngör tarafından Ajans Kafkas için Türkçeye çevrildi.
Dmitri Remizov
