Nalçik – Valeri Hatıjukov, “Kabardey-Balkar’da savaş var, bizse hiç bir şey yokmuş gibi davranıyoruz’ dedi.
Kabardey-Balkar’ın başkenti Nalçik’te 30 Nisan’da “Sivil Toplum: Halklar ve dinler arası barış yolu” konulu bir konferans düzenlendi. Konferansa katılanlardan Kabardey-Balkar İnsan Hakları Merkezi Başkanı Valeri Hatıjukov, konuşmasına ‘bir ülkede sivil toplumun etkin olup olmadığı, orada meydana gelen önemli toplumsal olaylara verilen tepki ile ölçülebilir’ sözleriyle başladı ve şöyle devam etti: “Bugün ‘terör’ tehdidini gündemine alan ve tartışan sadece birkaç örgüt var. İnanılmaz bir durum. Ülkede bir iç savaş var, geçen yıl her iki taraftan yüzden fazla kişi yaralandı ve öldü, biz ise hiçbir şey olmuyor gibi davranıyoruz”.
Kabardey-Balkar’da geçen yıl en az 156 kişi çatışmalardan etkilendi. Kavkazki Uzel kaynaklarına dayanan bilgilere göre, 107 kişi öldü, 49 kişi yaralandı. Hayatını kaybedenlerden 80’i direnişçi olarak ilan edilen kişiler, 19’u güvenlik organları mensubu, 8’i de sivil.
Gençlerin direnişe katılma sebeplerinin araştırılmadığı ve analiz edilmediğini kaydeden Hatıjukov, “Her şeyden aileleri suçlamak mümkün değil. Onlarla görüşüyorum ve biliyorum ki çocuklarının davranışını onaylayan aile sayısı çok az. Şu ana kadar sadece birkaç ailenin bu durumda olduğunu gördüm” dedi. Hatıjukov, gençlerin ‘aşırılıkçılıkla’ spor salonlarında ve üniversitelerde tanıştığına dair deliller olduğunu ve devletin de bundan ötürü sorumlu olduğunu da sözlerine ekledi.
Kabardey-Balkar medya, sivil ve dini örgüt işlerinden sorumlu bakan yardımcısı Cambulat Gergokov, sivil örgütlerin normal şekilde faaliyetlerini sürdürebilmeleri için yeterli yasal altyapının mevcut olduğunu, ayrıca yönetim organlarının inisiyatifiyle kurulan sivil örgütler ile başkanlık, bakanlıklar ve belediyelere bağlı konseylerin sivil toplumun yapıcı ve etkin kurumları arasında yer aldığını savundu. Önemi projeler üreten örgütlerin devlet desteği aldığını hatırlatan Gergokov, bu örgütlerin hangileri olduğunun sorulması üzerine, Afganistan Gaziler Birliği, Rusya Emekliler Birliği, Çernobil Birliği, Gazeteciler Birliği, Rusya Engelliler Topluluğu, Rusya Görme Engelliler Toplumu ve Kabardey-Balkar Kadınlar Birliği’nin destek alan kurumlar arasında olduğunu kaydetti.
Kabardey-Balkar Devlet Üniversitesi öğretim üyesi, siyaset bilimci Timur Tenov’e göre, ülkede sivil toplum ‘tepeden’ müdahale ile şekilleniyor. Buna örnek olarak resmi kurumlar bünyesinde oluşturulan ve faaliyetleri sonuçsuz kalan çok sayıdaki konseyi işaret eden Tenov “Devletin sivil örgüt temsilcilerini eğitime göndermesi ya da sivil toplumla bütünleşmeye çalışması, etkin bir mekanizma üretme çabasından çok, Sovyet tipi sivil toplum anlayışının devamıdır” dedi. Tenov’un düşüncesine göre, sivil toplumun devletten bağımsız olarak oluşması için hukuki bilgilendirme, kayıt prosedürünün kolaylaştırılması ve kontrollerin sınırlandırılması gerekiyor. Tenov, şu anda en aktif sivil yapılanmaların dini ve milli örgütler olduğunu da sözlerine ekledi.
Kabardey-Balkar Din İdaresi Başkan Yardımcısı Alim Sijajev ise devlet kurumlarının İslam’ı tehdit unsuru olarak algılamasından yakındı ve dini konularda daha dikkatli karar alınmasını istedi. Dini yayınlara yasak konulmasını örnek gösteren Sijajev “Yüzün üzerinde İslami eser haksız yere ‘aşırılıkçı’ damgası yedi. Birçok Müslüman da bundan rahatsız oldu” dedi.
Kavkazki Uzel, AjansKafkas
