Nalçik/Ajans Kafkas – 8 Mart Balkar sürgünü Kabardey-Balkar’ın başkenti Nalçik’te düzenlenen törenle anıldı.
Nalçik’teki Balkar halkı siyasi baskı kurbanları anıtında, her yıl olduğu gibi Balkar sürgününün yıldönümü dolayısıyla bir tören düzenlendi.
Balkarlar 8 Mart 1944’de toplu halde anavatanlarından sürgün edildi. Orta Asya’ya resmi rakamlara göre 37.713 kişi sürüldü. Bunların yüzde 52’si çocuk, yüzde 30’u kadın, yüzde 18’i erkekti. 13 yıl aradan sonra 1957’de Balkarlara vatanlarına dönme izni verildi.
80 yaşındaki Magomed Toguzayev sürgün yıllarını çok iyi hatırlıyor: “Sürgün öncesinde, Karaçay ve Çeçenlerin ardından sıranın bizde olduğu yönünde söylentiler vardı. Ancak kimse inanmıyordu. Çünkü Balkarların çoğu cephedeydi. Örneğin bizim küçük köyümüz Zılgı’dan cepheye 89 kişi gitmişti. Daha sonra onlardan 67’sinin öldüğü öğrenildi. İki amcam ve büyük ağabeyim savaştı. Evde ihtiyarlar, kadınlar, çocuklar ve sakatlar vardı. 8 Mart sabah babam bizi erkenden uyandırdı, anneme şöyle dedi: Çocukları hızla hazırla, galiba bizi sürüyorlar. Bizi köyden sürdüler, araçlara kadar yürüyerek gittik. Daha sonra öğrendik ki, yürüyerek götürülmemizin nedeni yanımıza eşya almamızı engellemek içindi”.
Balkar sivil toplum örgütü Alan’ın başkanı, devlet başkanlığı bünyesindeki sivil toplum ve insan haklarının gelişimine katkı komisyonunun sorumlu sekreteri Sufyan Beppayev’in verdiği bilgilere göre, sürgün edilen ve sürgünde doğan 30 bin Balkar şu anda hayatta. Bu kişiler emekli maaşlarında 714 ruble ek alıyorlar ve fatura masraflarında da yüzde 50 indirimden yararlanıyorlar. Bu uygulamaların yetersiz olduğunu ifade eden Beppayev, RF devlet başkanlığı bünyesindeki siyasi baskı kurbanlarının rehabilitasyon komisyonuna bir rapor sunduklarını ve emekli maaşı az olan kişilerin tazminatının arttırılmasını talep ettiklerini kaydetti.
Beppayev ayrıca, Kabardey-Balkar’da gündemde olan toprak tartışmalarının sürgünün bir sonucu olduğu yönündeki düşünceleri reddetti. Beppayev, “Kabardey ve Balkar halkları arasında ciddi bir anlaşmazlık olmadığı ve olmayacak. Toprak meselesi etnik bir anlaşmazlık değil” dedi. KU/ÖZ/YA
