Mahaçkale/Ajans Kafkas – RF Sivil Meclisi’nin “Kafkasya’da Sivil Diyalog” çalışma grubu üyesi Ruslan Kurbanov, Sivil Meclisin 29 Kasım’da, silah bırakan direnişçilerin sivil yaşama döndürülmeleri, kan davalarının sonlanlarılması ve Kafkasya’da barış konularının ele alınacağı bir oturum gerçekleştirme hazırlığında olduğunu açıkladı.
Dağıstan'da devlet başkanlığı bünyesinde ve başbakan yardımcısı Rizvan Kurbanov başkanlığında görev yapan sivil yaşama adaptasyon komisyonun çalışmalarını değerlendiren Ruslan Kurbanov, bu kurumun faaliyetleri sonucunda, henüz RF Ceza Kanunu maddelerinin kapsadığı suçları işlememiş olan yaklaşık 40 kişinin 'ormandan çıkarıldığını' belirtti.
Aynı zamanda Rusya Bilimler Akademisi Doğu Bilimleri Enstitüsü Orta Asya ve Kafkasya uzmanı olan Ruslan Kurbanov, “Ormandan çıkış süreci oldukça zor. Kafkasya cumhuriyetlerinin her birinin kendine has özellikleri var, her somut olay farklı şekillerde gerçekleşiyor. Ancak bu olayların hemen hemen tümünde ailelerinin, güven duydukları yöneticiler ve halk üzerinde otoritesi olan kişilerle yürüttükleri müzakereler çözümün ilk evresini oluşturuyor” şeklinde konuştu.
Dağıstan'daki komisyonun çalışma esasları hakkında bilgi veren Kurbanov, “Müzakerelerin olmazsa olmaz şartı, kısa bir süre öncesine kadar bazı Kafkasya cumhuriyetlerinde tamamen olağan bir uygulama olan hukuka aykırı sorgu metotlarının komisyona başvuranlar üzerinde kullanılmayacağına dair garanti verilmesidir. Bu garantiler, Kafkasya’da standart bir uygulamadır ve tanınmış siyasetçiler, güvenlik organları yöneticileri veya bizzat devlet adamları tarafından verilir.” dedi.
16 Ekim'de Mahaçkale’de siloviklerce ablukaya alınan direnişçi Nariman Mirzamagomedov ve Telman Gacimustafayev'in Rizvan Kurbanov’un garantisi ile teslim olduklarını kaydeden Ruslan Kurbanov, “ Kasımın ilk haftasında Dağıstan’da müzakerelere başlamış olan bir genç, kendisine Rusya Sivil Meclisi “Kafkasya'da Sivil Diyalog” çalışma grubu başkanı Maksim Şevçenko tarafından garanti verilmesini istedi. Bu Maxim'in Kafkasya'daki sorunlarla yakından ilgilenmesinin bir sonucu” dedi.
Kurbanov’un ifadesine göre, Dağıstan’daki direnişçilerin toplu şekilde silah bırakması ile ilgili olarak Çeçen senaryosunun tekrarlaması mümkün değil: “Çeçenya’da direnişçilerin ana kitlesini başlangıçta bağımsız Çeçenya için savaşan insanlar oluşturdu, daha sonra ise tüm Kafkasya'da İslam devleti kurmayı hedefleyen direnişçiler ortaya çıktı. Bu yüzden Ahmed Kadirov ve Ramzan Kadirov'un garantisi alan kişilerin Çeçenya politik sistemine dahil olmaları mümkün olabildi.”
“Ormandan çıkanlar af, güvenlik garantisi aldılar ve kendilerini güvende hissetmelerine imkan verecek siyasi ve sosyal pozisyonlara getirildiler. Ancak İslam Halifeliği kurulması için savaşan direnişçilere yönelik bu af çalışmadı” ifadelerini kullanan Ruslan Kurbanov'a göre, Dağıstan, İnguşetya ve Kabardey-Balkar’da hiçbir zaman milli devlet inşası için savaşan, herhangi bir genişletilmiş özerklik statüsüne razı olacak olan direnişçiler olmadı: “Buralarda direniş en başından beri dini esaslara dayalı oluştu. Rusya yönetiminin Kafkasya’da İslam devleti inşa edilmesine izin vermeyeceğini biliyorlar. Onların amacı Rusya siyasi sistemini bozmak ve Kuzey Kafkasya İslam devletini kurmaktır”
Kurbanov’un altını çizdiği bir diğer sorun ise kuşak çatışması: Gençlerin, dini yükümlülükleri yerine getirmelerini engelleyen veya geleneksel İslama tabi olmadıkları gerekçesiyle kendilerini suçlayan aileleri ile araları açılıyor.
Kurbanov, “Aileler kendi açılarından, oğulları veya kızlarının namaza başlamasıyla onların radikalleşmesinden korkuyorlar. Özel operasyonlarda ölen gençlerin sayısının artmasından dolayı, dinden uzak yaşlı nesil Dağıstanlıların bir çoğunun kafasında ‘namaz-orman-ceset’ sürecini yaşayan bir tipleme oluştu. Olay, ailelerin, namaz kıldığı ya da örtündüğü için çocuklarını dövmelerine kadar varıyor. Dağıstan’da bu kuşak çatışmasının değmediği aile kalmadı. İnançlı çocuklar ve inançsız anne-baba sınır hattı, polis, federal hakim ve subay ailelerine kadar tüm Dağıstanlı ailelerden geçti” dedi.
Kurbanov, yerleşim yerlerinden birinde onlarca lise öğrencisinin, eğer namaz kılmalarına müsaade edilmezse topluca ormana gidecekleri tehdidinde bulundukları örneğini dile getirdi. Kurbanov’un ifadesine göre, bu örnekteki sorun çözüme kavuşturuldu, ancak genel olarak gerçek bir milli felaketten söz etmek mümkün.
“Bununa birlikte insanlar ormandan eve döndüklerinde, aileleri tarafından yeniden baskılar başlıyor. Bu defa şöyle bir tablo ile karşılaşıyoruz: ‘Tüm aileni rezil ettin’. Bunun olmaması için sadece direnişçilerin değil, aile üyelerinin adaptasyonu konusunda da çalışmak gerekir” şeklinde konuşan Kurbanov, direnişe katılma sebeplerinden birinin de güvenlik organlarına duyulan güvensizlik olduğunu kaydetti. Kurbanov adaptasyon komisyonunun çalışmaya başlaması ile polis şiddetinin azaldığını, ancak güvensizlik şartlarının devam ettiğini belirtiyor.
29 Kasım'da Rusya Sivil Meclisinin yapacağı oturumla ilgili olarak Ruslan Kurbanov, “Umuyoruz ki, oturuma, direnişçilerin adaptasyonu konusunda çalışmalarda bulunan Kafkasya cumhuriyetleri komisyon yöneticileri, Dağıstan başbakan yardımcısı Rizvan Kurbanov, İnguşetya Güvenlik Konseyi Başkanı Ahmed Kotiyev ve diğer yetkili kişiler de katılır” dedi. KU/ÖZ/YA
