Uzmanlar, Kadirov’un kolektif sorumluluk kapsamında değerlendirilen sözlerinde suç unsuru bulunmadığını belirten mahkeme kararını yorumladı.
5 Aralık 2014’de Ramzan Kadirov Instagram hesabında direnişçi yakınlarının sürgün edileceği ve evlerinin yakılacağı açıklamasında bulundu. Rusya Soruşturma Komitesi, Rusya yanlısı Çeçen liderin bu ifadelerinde suç unsuru olmadığına karar verdi ve dava açmayı reddetti. Moskova şehir mahkemesi de 13 Nisan’da Soruşturma Komitesini haklı buldu.
Mahkemenin kararını değerlendiren Regnum haber ajansına yorumlayan uzmanlar, kararın beklenildiği yönde olduğunu, Çeçenya’da bundan sonra da polisin yasa dışı metotlar kullamaya devam edeceğini kaydediyor. Rusya Devlet Beşeri Bilimler Üniversitesinden siyaset bilimci Sergey Markedonov, Kadirov’un geri adım atar gibi yapıp kendi bildiğini okuduğunu kaydetti.
Dağıstanlı ünlü avukat Rasul Kadiyev, Kafkasya’da direnişçilerin ailelerine yönelik takip uygulamasının uzun zamandır var olduğunun altını çizdi. Kadiyev “Mahkemenin ve Rusya Federasyonu Soruşturma Komitesinin yaklaşımının hukuki bir anlamı olsaydı, burası başka bir ülke olurdu. Zamanında hiç kimse başsavcının sözlerinin suç olarak tanınması talebinde bulunmadı. Yani bizde bu durum ilk değil” dedi. Kadiyev’e göre, mevcut durumu destekleyen bu kararın ardından Kafkasya’da direnişçilerle mücadele yöntemlerinde hiç bir değişiklik olmayacak.
Bağımsız araştırmacı Varvara Pahomenko da, Çeçenya emniyet teşkilatının doğrudan Kadirov’un kontrolünde olduğunu, kimsenin onun kararını sorgulama hakkı olmadığını belirtti. Pahomenko “Onun sözlerini, kesinlikle kolektif sorumluluk prensibi olarak değerlendirmek mümkün. Ailelerin cezalandırmanın Rusya yasalarında yer yok. Oysa bu çok uzun zamandır Çeçenya’da görülen tehlikeli bir uygulama. 2000’li yıllarda direnişçi yakınlarının, direnişçileri teslim olmaya zorlamak için rehin tutulduğunu biliyoruz. 2008-2009’da bir yığın ev yakma olayı oldu ve şimdi bu yeniden yaşanıyor” açıklamasında bulundu.
Bu uygulamaların tehlikeli sonuçlar doğurduğunu ifade eden Pahomenko “Bu, çatışmaların sürmesine hizmet ediyor. Mağdur edilen insanların intikam duygularının kabarmaması mümkün değil. Silahlı gruplarla mücadele mantığından hareket edecek olursak da bu metotların etkili olduğunu iddia etmek mümkün değil. Aralık 2014’deki saldırıya katılanların arasında daha önce yakınlarının evleri yakılanlar var. Bunun direnişçilerin faaliyetlerine son vermediği açık” dedi.
