Adigey’de devlet başkanı ve bakanların Adıge Khase ile görüşmesinden Çerkesçe’nin tehlike altında olmadığı sonucu çıktı.
Adigey Cumhuriyetinin başkenti Maykop’ta Devlet Başkanı Aslan Thakuşinov, Başbakan Murat Kumpilov, Kültür Bakanı Muhammed Kulov, Eğitim Bakanı Aminet Huajeva, bazı üst düzey bürokratlar ve eğitimciler Adıge Khase yöneticileri ile bir toplantı yaptı.
Toplantıda Çerkes kültürü, dili ve geleneğinin korunmasıyla ilgili konular görüşüldü, ağırlıklı olarak da Çerkesçe’nin durumu konuşuldu. Toplantıyı alaycı bir dille yorumlayan Natpress sitesi haberi, “bu konu da muhtemelen Rusça konuşulmuştur” ve “Federal Eğitim Bakanlığımıza sormadan ‘Adıgey dilini’ tehlike altında diye niteleyen UNESCO’ya gereken cevap verilmiştir” ifadeleriyle okuyucularına aktardı.
Devlet Başkanlığı resmi sitesinden yayınlanan açıklamaya göre, toplantıda Çerkesçe’nin durumu ele alındı, fakat devlet adamları ve dernek yöneticileri anadillerini Çerkesçede ya da Rusçada olması gerektiği gibi “Adıge dili” ifadesiyle değil, “Adıgey dili” olarak andı.
Çünkü Rusya Federasyonunda Çerkesçe’nin lehçeleri farklı dillermiş ve bu dilleri konuşanlar da farklı halklarmış gibi kabul ediliyor: Kabardey-Balkarda konuşulan dil Kabardeyce, Karaçay-Çerkes’te konuşulan dil Çerkesçe ve Adıgey’de konuşulan dil “Adıgeyce”.
Adıgey resmi bilgilerine göre, Çerkesçe tehlikeli altında değil. Eğitim Bakanı Aminet Huajeva toplantıda yaptığı iyimser konuşmasında, ülkede Çerkes dili ve kültürünün eğitimi için bütün şartların sağlandığı ifade edildi. Huajeva’nın verdiği bilgilere göre, 135 anaokulunda 51’inde çift dilli (Rusça ve Çerkesçe) eğitim veriliyor, ilk ve orta dereceli okulların 45’inde (ülkedeki okulların yaklaşık üçte biri) Çerkesçe dersi mevcut. Görüşmede Adıgey Devlet Üniversitesinin çalışmalarından da övgüyle söz edildi ve söz alanlar çizilen iyimser tabloya katkı sundu.
Fakat Çerkesçenin haftalık ders saati, eğitim kalitesi, resmi dil statüsünde olmasına rağmen hiçbir resmi işlemde kullanılamaması gibi sorunlar ve bunlara bağlı olarak UNESCO’nun yok olmakta olan diller atlasında yer aldığı gerçeği “dil, kültür ve geleneğin korunması” amacıyla yapılan toplantıda söz konusu edilmedi.
Ajans Kafkas
