Rusya’da Slav ırkçılığı, Moskova’nın üniter devlete yönelik politikalarıyla demleniyor. ‘Rusya Ruslarındır’ sloganı, temel harcı federalizm olan Rusya için ölüm fermanı.
Fehim Taştekin
Düne kadar ister Alman ister düşman toprağı olsun Nazizmin ruh verdiği ‘utandıran sloganlar’ artık kimseyi utandırmaz oldu. 6 Aralık’ta ırkçı şiddete şiddetle yanıt veren Kafkasyalı bir kişi ya da grup, bir Rus futbol fanatiğini öldürdüğünden beri “Rusya Ruslarındır” sloganı Moskova ve St.Petersburg dahil Rus kentlerinde esmer tenlilerin yüzüne çalınıyor. Slogan ve yumruk ritim halinde çalışıyor. Bu, Neo-Nazi hortlaması diye ‘şeytani’ bir çerçeveye oturtularak geçilebilecek bir mesele değil. Ruslar, Nazilerden nefret eder ve Alman işgaline karşı zaferi ‘Büyük Vatan Savaşı’ diye taçlandırır. İşin özünde Slav ırkçılığı ve üniter devlet yönelimi var. Bu, Sosyalizmin damgasını vurduğu geçen yüzyılı uzun bir köprüyle atlayıp doğrudan Çarlık Rusya’sına uzanan bir yol.
Rus iktidarı, Boris Yeltsin’i toprağa gömdüğünden beri Rusya federatif bir devlet değilmiş gibi hareket ederken dazlakların dirilişi neden şaşırtıcı olsun? Moskova Belediyesi’nin Rusya vatandaşı oldukları halde Kafkasya ve Orta Asya’dan gelenlere ‘yabancı’ ve ‘kaçak işçi’ muamelesi yaptığı sır değil. Siyasi ve ekonomik iklim ırkçılara davetiye çıkarıyor.
Irkçılık üzerine uzman araştırma merkezi SOVA, her yıl Moskova’da çoğu Kafkas kökenli onlarca esmer tenlinin ırkçı saldırılara kurban gittiğini rapor edip duruyor. SOVA’nın anketine göre her iki Rus’tan birinin kalbinde bir dazlak yatıyor. Yani nüfusun yarısı ‘pasif dazlak’.
Bu slogan Rusya’yı parçalar
Federalizmi zayıflık olarak görüp ‘dikey güce’ tapan Vladimir Putin’in ‘vatansever gençlik’ oluşturma sevdasının gölgesinde büyüyor bu şiddet. Dmitri Medvedev, Kremlin’e çıktığından beri ırkçı saldırılarda sayısal azalış, saldırganlara karşı açılan soruşturmalarda yüzde 50 artış var. Gel gör ki gözaltına alınan ya da tutuklananların ezici çoğunluğu arka kapıdan elini kolunu sallayarak sokaklara dönüyor. ‘De facto’ dokunulmazlık işliyor.
Kafkasya’daki devlet terörünün beslediği öfke ve karşı şiddet, birkaç büyük eylem dışında Kafkasya sınırlarında kaldı ve daha önemlisi Kafkasya’da yaşayan Ruslara yönelmedi. Ancak artık bunun garantisi yok. Moskova, ırkçı Slavları dizginlemezse Kafkas öfkesi de yakıcı olabilir. Bir noktadan sonra Rusya Ruslarınsa, ‘Kafkasya Kafkasyalılarındır’ hatta ‘Tataristan Tatarlarındır’, ‘Başkurdistan Başkurtlarındır’, ‘Buryatya Moğollarındır’, ‘Çuvaşya Çuvaşlarındır’, ‘Yakutya Yakutlarındır’ diyenleri kim dizginleyebilir? Bu federalizmin ölümüdür. Moskova’da daha fazla esmer görmek istemeyenler, bugünlerde Şansölye Angela Merkel’in Almanya’da çok kültürlülüğün işlemediği tespitiyle kendi durumlarını izaha kalkışıyorlar. Ama unuttukları bir şey var: Almanya’da azınlıklar göçmen. Onların sorunu ‘uyum’. Rusya Federasyonu’nda Rus olmayan milletler ise yerli. Moskova dışında yaşadıkları toprakların efendisi onlar. Uyum diye bir dertleri de yok. Üstelik etnik Rus nüfus trajik bir şekilde azalıyor ve Rusya’nın ötekilere ihtiyacı katmerleşiyor. İkinci kritik nokta; Kafkasya’da özerk cumhuriyetlerin özerklikleri sıfıra eşitlenirken ve son olarak bölge liderlerinin başına ‘çar’ postunda özel temsilci atanırken buna paralel olarak yerli halklar arasında etnik milliyetçilik 1990’ların başındaki gibi kabuğunu yeniden kırıyor.
Sözün özü Rusya mevcut sınırlarında devlet olmak istiyorsa çok kültürlülüğe ve federalizme mahkûm. Yoksa SSCB’nin dağılması gibi ikinci bir çöküş kapıda. Kremlin de gidişatın farkında olmalı. Yoksa durduk yerde Rusya İçişleri Bakanı Raşid Nurgaliyev, topçu birliklerini 1994’den beri ilk kez Kafkasya’ya neden sevk etsin?
Yerlinin hakkı yerliye
Devasa bir coğrafyada Rusya Federasyonu’nu yekpare tutmanın sırrı yerlinin hakkını yerliye vermektir. Yoksa arıza çıkar. Kremlin’in zaman dilimlerini 11’den dokuza düşürüp beş bölgeye Moskova saatini dayatması bile isyan nedeni oldu. Bugünlerde Kamçatka, Udmurtiya ve Samara’da halk “Benim saatim” diye tutturmuş gidiyor. Tek başına bu olay bile “Rusya Ruslarındır, üniter devlet yegânedir” sloganını ıskat ediyor.
RADİKAL
http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalYazar&Date=&ArticleID=1032555
