Washington/Ajans Kafkas – ABD Başkanı Barack Obama, 1 Nisan’da Londra’da G20 zirvesi çerçevesinde Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev’le görüşmeye hazırlanırken Rusya sivil toplumu da Kafkasya’nın da içinde bulunduğu eski Sovyet bölgesindeki gelişmelere dair Amerikan başkanına bir mesaj yolladı.
Moskova Helsinki Grubu Başkanı Ludmila Alekseyeva ile Kavkazki-Uzel’in yayın yönetmeni Gregori Şvedov, Washington Post gazetesine yazdığı ‘Yeni bir strateji çizmek: Eski Sovyet bölgelerinde demokrasinin bir dosta ihtiyacı var’ başlıklı makalede Obama’dan demokrasi ve insan haklarına desteği kesmemesini istedi.
Irak ve Amerikan işgalleriyel gelen trajedi ve yıkımlar, Guantanamo ve Bargam üsleri ve Ebu Garip Cezaevi’nde esirlere işkenceler, Doğu Avrupa’daki işkence haneler ve hayalet esirlerle ABD’nin demokrasi ve insan hakları konusundaki güvenilirliği çamura batmış olsa da Alekseyeva ve Şvedov makalelerinde Amerikan yönetimine büyük rol biçti.
İkili “Sovyetler Birliği dağıldığından beri kötü planlanmış dış politika aygıtları ABD’nin eski Sovyet ülkelerinde demokrasi ve sivil toplum yaratma konusundaki başarısını sınırladı. Bu başarısızlığa bağlı olarak ABD’nin çabalarına son vermesi yönünde önerilere yol açtı. 2008’de Gürcistan’daki savaş insan hakları ve demokrasiyi Amerikan politikasının merkezi unsuru yapma konusundaki başarısızlığın bir sonucu olarak görülebilir. Bu savaş her iki ülkeyi (Rusya ve Gürcistan) de daha az demokratik hale getirdi” dedi. Makalede özetle şöyle denildi:
“Gürcistan Kasım 2007’deki isyanlardan bu yana demokrasiden geri adım atarken bu neredeyse hiç ABD’nin tepkisini çekmedi. Bu suskunluk Gürcistan yetkililerinin savaşın başlamasına yol açan eylemlerini meşrulaştırdı. Eski Sovyet ülkelerinden bir baştan bir başa demokratik protesto hakkı zemin kaybederken ABD güçlü bir şekilde yanıt veremedi. Bunun çok sayıda örneği var: Bir yıl önce Ermenistan’da barışçıl bir protesto 10 kişi öldürüldü, yüzlercesi yaralandı. Bu yılın başında Özgürlük Radyosu ve Amerika’nın Sesi Azerbaycan’dan kovuldu. Rusya vakıflar ve hükümet dışı örgütlere yardım eden diğer grupların sayısını yüzde 90 kesti. 19 Ocak’ta insan hakları avukatı Stanislav Markelov ve genç gazeteci Anastasia Baburova Moskova’da sokak ortasında öldürüldü, şimdiye kadar kimse suçlanmadı. 2006’da gazeteci Anna Politkovskaya’yı öldürenler ise hala özgür. Obama yönetimi bu kötü gidişata karşı ne yapabilir? Yanıtların tamamına sahip değiliz ama beş maddelik bir program öneriyoruz:
-
Bütün zamanını hükümet yetkilileriyle geçirme. Özgürlüğün olmadığı ülkelerde hükümetler devletlerarası ilişkileri tekeline almaya meyillidir. Bunun yerine sivil toplum liderleriyle temas kur, bunların zayıf olmasının önemi yok. ABD ve Rusya’daki bağımsız sivil toplumlarının yıllık konferans ve forumları aracılığıyla yeni ve gerçek diyaloglar oluşturulmalı.
-
Mümkün olduğunca hükümetle birlikte çalışarak, gerekiyorsa bypass ederek sivil toplum kurumlarını desteklemeye odaklan. Bu Kuzey Kafkasya, Abhazya ve Güney Osetya gibi derin krizlerle karşı karşıya kalan bölgeler için önemli. Bu zor bölgelerde çalışmaktan kaçınmak için korkakça ‘dondurulmuş çatışma bölgeleri’ etiketini kullanma.
-
Medyanın önemini kabullen. Özgürlük Radyosu ve Amerika’nın Sesi üzerinden uluslararası yayın desteğini sürdür, bağımsız medyayı özellikle de internet yayınlarını desteklemek için yardıma giriş.
-
Demokrasi ve insan hakları çalışmalarını yönetecek bir tek ajans kurmayı değerlendir. Bunu yönetecek yeni ve etkili liderler bul. Bize destek olan National Endowment for Democracy izlenecek bir modeldir.
-
Ortak değerlerimize kısa sürede ulaşamazsak cesaretin kırılmasın. Bunun yerine sıradan insanların şuur, değerler ve sosyal normları içinde değişimi hızlandıracak uzun dönemli sosyal pazarlama stratejilerine odaklan.
Bu hususların altını çizerken bizim en önemli mesajımız şudur: Mücadele veren demokratik hareketlerin dostlara ihtiyacı var. Soğuk Savaş döneminde ABD’yi en iyi dostumuz olarak gördük. Son yıllarda ABD’nin bizi aynı şekilde gördüğü hissini kaybettik. Şimdi Başkan Obama, bu dostluğu tamir için bir şansın var. Sizin yardımınızla açık, demokratik ve hukuka dayalı toplumlar inşa edebiliriz. FT
