Güney Osetyalı siyaset bilimci Andrey Bitarov, Gürcü-Oset çatışma bölgesinde Ortak Barış Gücü’nde yer alan Gürcü askerlerinin Güney Osetya’ya silahlı saldırılar düzenlediği, ama Rus ve Oset barış güçlerinin buna karşı bir şey yapamadığını söyledi. Bitarov, Gürcü tarafının 1994 anlaşmasının barış güçlerinin birbirine karşı silah kullanamayacağına dair maddesine sığınıp kışkırtıcı eylemler yaptığını kaydetti.
Tsihinval halkı belli bir derecede Gürcistan tarafından açılan gece ateşlerini, tampon bölgede barışı desteklemek üzere konuşlandırılmış barış gücü askerlerinin görevlerini tam yerine getirmemesine bağlıyor. Sizce bu suçlama ne kadar esaslı?
Bana göre her şey bu kadar basit değil. 1994’deki Karma Kontrol Komisyonu hakkındaki anlaşmaya göre, barış gücü askerleri kayıtsız şartsız sadece Güney Osetya ve Gürcistan’ın resmen kontrolünde olmayan silahlı oluşumlara karşı askeri güç kullanma hakkına sahip ama diğer taraftan her türlü silahlı anlaşmazlığı çözüme kavuşturmaktan sorumlu. Ancak 2004’den beri Gürcistan İçişleri Bakanlığı’na bağlı birlikler, Gürcü barış gücü askerleri gibi çatışma bölgesinde bulunma hakkına sahip olan Rus ve Oset barış gücü askerlerine karşı duruyor. Örneğin şu anda Gürcistan Savunma Bakanlığı bünyesinde 1. tümen 11. tabur içinde yer alan Gürcü barış askerleri 14 Haziran gecesi Tsihinval’e ateş açtı. Rusya ve Kuzey Osetya barış askerlerinin normal olmayan bir durumla karşı karşıya kaldığı belli: Bir taraftan Gürcü barış gücüne karşı silah kullanma hakkına sahip değiller, diğer taraftan gerilimi genellemekle görevliler. Burada hakkını teslim etmek gerekir ki, Tiflis gerilimin oluşması için kusursuz bir oyun oynuyor ve buna uygun bir yanıt bekliyor. Barış askerleri de bunun farkındalar ve provokasyona gelmiyorlar. Ama bir başka hesap da var; Tiflis, Rus medyasını da kullanarak Rus Barış Gücü’nü olaylar karşısında kayıtsız kalmakla suçluyor, çünkü ateşin güya ilk önce Güney Osetya tarafından geldiğini ve Rus barış gücü askerlerini bunu durdurmak içinse bir şey yapmadığını söylüyor. Gece ateşleriyle ne yapacağımız sorusuna cevap vermeden önce, kendimize bir şeyi kesin olarak açıklamalıyız; ateşler, eylemler, Güney Osetya sivil ve güvenlik çalışanlarının öldürülmesi, ekonomik ambargo ve enformasyon kampanyası, defalarca söylendiği üzere, Gürcistan’ın 2004’den beri Güney Osetya’ya karşı yürüttüğü askeri eylemlerin işareti. Bu eylemlerin başlıca amacı, Osetlerin Güney Osetya’dan ezilerek çıkarılmasına yönelik politikanın devamı. Tiflis, Gürcü nüfusun (Gürcistan Yüksek Seçim Kurulu abartılmış bilgilerine göre 15 bin, Güney Osetya tarafına göreyse 8 binden fazla değil) Osetlere göre daha fazla olması için ya da hiç değilse yüzde 50, yüzde 50 olması için gayret ediyor. Bir başka ifadeyle jenosit politikası devam ediyor.
Bir başka mesele, güya güvenlik rejimini sağlayamayan Rus barış askerlerinin itibarının düşürülmesi çabası. 2004’den beri Gürcistan’ın anlaşmazlığı çözme konusunda güç yolundaki istikametini koruduğu konusunda yanılsama yok. Köşe başına ahlak ve hukuk prensipleri değil de, Tiflis’in Güney Osetya ve Rus barış askerlerine sistematik baskı yapmak için çatışma bölgesinde gücünü maksimum derecede arttırmaya yönelik bayrak dikildi. Tiflis’te hiç kimse Güney Osetya’nın galip gelinecek yeni bir savaş dışında hiçbir şekilde geri alınacağına inanmıyor. Şu durumda tek yol kan akıtılmasından kaçmak, Gürcü geriliminden kurtulmak ve güç dengesini sağlamaktır. Tiflis’in tüm anlaşmaları ihlal ederek gerçekleştirdiği askeri hazırlığa karşı Tsihinval ve barış gücü askerlerinin benzeri şekilde karşılık göstermesi, ama sadece askeri alanda değil enformasyon ve dış politikada da benzeri şekilde karşılık vermesi lazım. Bir başka ifadeyle, eğer Gürcistan İçişleri Bakanlığı kanunsuz karakollar oluşturuyor ve kontrol altındaki tepeleri ve yolları kontrol etmeye çalışarak mevzi savaşı yürütüyorsa, cevap olarak Rus barış askerlerinin de ayrılık bölgesinin Gürcistan tarafında varlıklarını genişletmeleri ve enformasyon savaşına ağırlık vermeleri lazım. Güney Osetya yönetimi de Gürcistan ile sınırının mühendislik ve istihkam inşasıyla meşgul olmalı, 2006’da alınmış olan tek taraflı silahlı güç sayısının azaltılması kararını iptal etmesi, onların sayısını 2004 yazındaki sayıya yükseltmesi ve en önemlisi de provokasyon ve ateşlere cevap vermek için eğitmesi lazım. Eğer şehir Ergneti ve Nikozi bölgeleri tarafından ateşleniyorsa, cevap ateşinin onları yeryüzünden kazımaya yönelik olması lazım. Burada da
Karma Kontrol Komisyonu Güney Osetya bölümünün bilgilerine göre, çatışma bölgesinde şu anda, Karma Kontrol Komisyonu’nun onayını almamış, Gürcistan İçişleri’nin 21 kanunsuz karakolu bulunuyor ve bunlar yolcuların hareketinde, dövülme ve öldürülmelerine kadar ciddi problemler doğuruyor. BDT Barış askerleri bu karakolları yasal yollarla kaldırma konusunda sorumlu değil mi, yani barış askerlerinin görevi değil mi?
Galiba bu soruyu BDT Barış Gücü Askerleri Komutanlığı’na ve Karma Kontrol Komisyonu Kuzey ve Güney Osetya eş başkanlarına yöneltmek daha iyi. Ama 1994 anlaşmasından yola çıkacak olursak, ayrılık bölgesinde güvenlik ve kontrolü sağlamak hiç tartışmasız sadece barış askerlerinin görevi. Ancak bir kez daha tekrarlıyorum ki, anlaşma güvenliğin ve düzensizliğin baş ihlal edicisinin Gürcistan İçişleri olduğunda barış askerlerinin ne yapacağı konusunda sessiz. Tarafların güvenlik organları ayrılık bölgesinde aktif olarak hareket edebilir, karakollar da koyabilir, ama sadece Karma Kontrol Komisyonu’nun kabulüyle. Ama bu 20 karakoldan hiç biri için Karma Kontrol Komisyonu’ndan izin alınmadı. Aslında bu Gürcü tarafını artık endişelendirmiyor. Gürcistan İçişleri’nin kanunsuz karakolları ortadan kaldırma isteği olursa, BDT Barış Gücü bunu zorlanmadan yapar, ama böyle bir isteği yok, onların ortadan kaldırılması görevi Güney Osetya Savunma Bakanlığı ve İçişleri’nin omzunda kalır.
BDT Barış Gücü Gürcistan bölümünün hareketleri diğer askerlerinkiyle ne kadar uyum içinde ve Gürcü taburunun ortak komutanlığa açık itaatsizliği nasıl açıklanabilir?
Gürcistan henüz 2004’de kendi barış askerlerini, Gürcü-Oset anlaşmazlığının çözümü için değil de bilinen ‘bölgesel toprak bütünlüğü’ne yönelik politikasının aracı yaptı. Yani bu barış askerleri sadece Gürcistan’ın bütünlüğünü sağlama konusundaki güce dayalı kararları ve askeri hareketleri gizlemeye yönelik davranıyorsa nasıl bir uyumdan söz edilebilir. Gürcü barış askerleri tamamen BDT Barış Askerleri Komutanlığı’ndan çıkarıldı…Ve biliyor musunuz, bu belirli planda iyi, çünkü Rusya ve Güney Osetya’nın ellerini tamamen çözüyor. Şu anda Gürcü barış taburu, artık barışçıl değil. Bu, ayrılık bölgesinde ve Güney Osetya’da ne ile meşgul olduğu bilinmeyen normal Gürcistan Savunma Bakanlığı birliği. Yani Tiflis kendi barış askerlerini kendisi kanun dışında bıraktı. Bunu kullanmamak büyük bir aptallık olurdu.
Gürcistan tarafının bilinçli olarak barış sürecini itibardan düşürmek istediği açık ve sonunda Rus barış askerlerinin uluslararası polis gücüyle değiştirilmesini planlıyor. Sizce barış gücünün düzenli takibi ve BDT Barış Gücü yetki sınırlarındaki kararlı eylemler, onların otoritesine ve kendilerine verilen misyonu etkili şekilde yerine getirmelerine hizmet etmez mi?
Şu anda Gürcistan ile Güney Osetya arasında ortaya çıkan yeni görüntü, işgalcinin sakinleştirilmesi ve statükonun korunması gayretinden ibaret. Şu anda Rusya, Avrupa ve ABD de daha çok dikkatli; Tiflis’in Güney Osetya ve Abhazya’yı yutma isteğinin Gürcü sindirimine aykırı olduğunu anlıyor; Ne o, ne bu lokmayı Gürcistan hazmedemez. Üstelik böyle bir şey olsa bile, bu sadece Gürcistan’ı bölmeye yarar: Gürcistan bu bölgelerin gelişim ve entegrasyonu için gereken sosyo-ekonomik potansiyele sahip değil. Gürcistan, sadece Amerikan destek çemberinin dağılmaktan kurtaracağı bir fıçı. İşte bundan dolayı ne Rus, ne Amerikan ne de Avrupa ayrılık sorunu çözüm projeleri Gürcistan’dan güçlü bölgesel oyuncu oluşturmaya, Sovyet yönetiminde Gürcistan’ın mini imparatorluk olduğu döneme dönmesine yönelik değil. Tiflis’in egemenliğinin hiçbir zaman Güney Osetya ve Abhazya üzerine yayılmayacağı gerçeği Gürcü imparatorluk bilincini ciddi şekilde gücendiriyor.
Bu durumda Gürcistan tüm gücüyle Gürcü-Oset anlaşmazlığının güç yoluyla çözüm yolunu gerçekleştirmek için çalışacak, ya da şu veya bu politik kararın kabul edilmesi için güç kullanacak. Gürcistan için başka bir imkan kalmadığında Güney Osetya’nın tanınmasına beş dakika kala Gürcü askerleri Tsihinval’i vurma kararı alabilir, sadece intikam almak için ve Güney Kafkasya’nın güzel bölgesini kaybedecek. Bu durumda olayların güç senaryosu şeklinde gelişimine izin vermemek, Gürcistan’ın baskısına benzeri şekilde cevap vermek, Güney Osetya yönetimi ve ayrılık bölgesinde barışın baş garantörü olarak kalan Rus barış askerlerinin cesaret ve kararlılığına bağlı. ÖZ/FT (Ajans Kafkas)
Kaynak: Osradio