Shinval/Ajans Kafkas Güney Osetya Eğitim Bakanı Aryana Konstantinovna Cioyeva eğitim dilinin tamamen Osetçeye çevrilmesinin mümkün olmadığını düşünüyor. İki önemli nedeni anadilde kitap yokluğu ve Rusçayı terk ettikten sonra Rusya’daki üniversitelere girişin zorlaşacak olması.
Güney Osetya Gazetesi’nden Alla Gergaulova ve Mikhail Gabayev’in sorularını yanıtlayan Cioyeva ile röportajı Ajans Kafkas için Özlem Güngör Türkçeye çevirdi.
Aryana Konstantinovna, eğitim bakanlığına yeni başlamış biri olarak ilk izlenimleriniz nelerdir?
Elbette, benden büyük çalışmalar beklendiğini gördüm, çünkü eğitim problemleri bana yakın ve iyi biliyorum. Ama durumu kendi başına düşünmek başka, bakanlığa gelmek ve zamanımızda çok aktüel olan eğitim bakanlığı niteliğinde doğrudan bu işi yapmak başka.
Prensip olarak, önümde ne kadar zor ve sorumluluk isteyen bir görev olduğunun farkındayım ve bir çok şey benim şahsi algı ve anlayışıma, zamanımızın taleplerini göz önünde bulundurarak zorlu süreci koordine edebilme becerime bağlı. Zorlukların üstesinden gelebileceğimi düşünüyorum. Ama eğer baş edemeyeceğimi hissedersem, bu yönde bir karar alma cesaretini göstereceğime inanın… Doğrusunu söylemek gerekirse, şu anda sanki patinaj yapan bir aracın direksiyonda oturuyorum ve gaza ne kadar basarsam araba daha fazla saplanıyor gibi bir duygu içindeyim. İşte ilk izlenimlerim bunlar… Ancak bu problemlerin baskı hücum, baskı ile çözülmeyeceğini, çalışmada müzakere, karşılıklı destek ve uyum gerektiği anlamak lazım.
Bugün bir çokları Güney Osetya’da eğitim düzeyinin yüksek olmadığını söylüyor, ancak eğitim reformu konusunda somut teklifler bildiğim kadarıyla yok. Sizce eğitim alanında öncelikli olarak neyin değişmesi veya gelişmesi gerekiyor?
Elbette ülkemizde eğitim seviyemizin daha iyi olması gerektiği tespitinde bulunmak hoş değil. Bununla birlikte çeşitli okullarımız, Ruhs, Albion kolejleri gibi ilham veren ve çocuklarımızla çalışıp bugün başarılar sağlayabileceğimize ikna eden okullarımız var. Maalesef, kullanılarak ülkemizdeki eğitim seviyesini radikal şekilde değiştirecek evrensel bir model teklif etmek ve söylemek gerçek olmaz. Eğitim reformu içeriği şu anda hazırlandı. Yakın bir zamanda eğitim bakanlığı oturumlarında müzakere edilecek. Eminim ki, çalışma arkadaşlarım teklif edilen içeriği destekleyecek ve onaylayacak.
Açıkça söylüyorum, Güney Osetya Eğitim Bakanlığı reforma hazır ve önümüzde duran görevlerin gücümüz dahilinde olduğunu, onlarla baş edebileceğimizi düşünüyorum.
İçerikten bazı noktaları söyleyin lütfen.
Pedagogun otoritesi bizi çok endişelendiriyor. Bizim okulda okuduğumuz zamanı hatırlayalım, öğretmen öğrenci için tanrı ve çar idi. Maalesef bugün durum tamamen değişti. Zor zamanımızda öğretmene önceki otoritesi nasıl kazandırılabilir? Sadece çalışma ile, sadece çocuklara ruhunu vererek, kandırmadan, kimseyi suçlamadan, sadece oluşan zor durumdan kendini sorumlu tutarak. Öğretmen maaşları da önemli bir yer tutuyor. Eğitim bakanlığı öğretmenler arasında bir yarışma düzenlemeyi ve kazananlara ödüller vermeyi düşünüyor. Bu uygulama Rusya Federasyonu’nda uzun zamandır uygulanıyor, bizde de böyle bir yaklaşımın öğretmenlerimizin daha iyi çalışma isteğini arttıracağını düşünüyorum.
Son yıllarda çocuklarımızın iş eğitimi de zayıfladı. Öğrenciler güzel, kolay bir yaşam hayal ediyor, ancak sadece emekle, kendi gayretinle bu yaşamda bazı yararlar elde edilebileceğini unutuyor. Bugün okullarımızda iş eğitimi ciddi şekilde aksıyor. Bundan dolayı hazırlanan içerikte öğrencilerin iş eğitimi konusuna büyük önem veriliyor. Bu sene içinde gençlerin emek ve entelektüel potansiyellerini gösterebilecekleri eğitim-üretim ekibi oluşturmayı planlıyoruz.
Daha az önemli olmayan bir başka konu Oset dilinin gelişimi konusu. Toplumumuzda çeşitli düşünceler var: Birileri ana okullarında bilgi-eğlence etkinliklerinin Rusça yürütülmesinin yasaklanmasını öneriyor; diğerleri okulların ana dile sevgiyi büyütmesi gerektiğini düşünüyor, ana dilin baş düşmanı olarak bürokratları görenler de var. Listeyi uzatmak mümkün. Eğitim bakanı olarak bu problemin çözümüyle ilgili düşünceniz nedir?
Yakın zamanda bakanlığımız bu problemi detaylı şekilde incelemek için bir anket yapmayı planlıyor. Tüm eğitim sürecinin Osetçeye çevrilmesi gerektiği yönünde çağrılar sıkça duyuluyor, bu fizik, kimya, matematik ve diğer derslerin Osetçe öğrenilmesi anlamına geliyor. Tabii ki, bugün bunu yapmak bilinen sebeplerden ötürü mümkün değil: anadilde ders kitabı yokluğu ve daha başka birçok neden. Ama bu problemin çözüldüğünü düşünürsek, doktor, mimar, programcı olmayı düşünen, eğitim için ülke dışına çıkacak ve Rusça eğitim görecek bir öğrencinin kaderi nasıl olur? Böyle bir perspektif ne kadar doğru?
Ana dil için ‘gönlü acıyan’ birçoklarının kendi evlerinde çocukları ile Rusça konuştukları sır değil. Onlar arasında birçok bürokrat, aydın var. Halbuki özellikle onların diğerlerine, çocukları ile anadillerinde konuşarak örnek olması lazım. Çünkü çocukların anadile sevgisinin artmasını, onlarla Osetçe konuşarak anne babalar sağlıyor. Bugün bizim Osetçe öğretmenlerinin bir çoğunun çalışmalarına eleştirimiz yok. Onların Osetçe dil ve edebiyat ders araç gereçleri yeterli değil. Bakanlık bu konuda çalışma yürütüyor, sadece bu sene içinde ana dilde yedi ders kitabı yayınladık. Oset dili sınıflarının donatılması için büyük çalışmalar yürütülüyor.
Şu anda Rusya’da lise mezunlarının bilgisi ortak devlet imtihan sistemi ile belirleniyor. Sizin bu imtihana bakışınız nasıl ve bu sene bu imtihan Güney Osetya mezunlarını da kapsayacak mı?
Ortak imtihan sisteminin Güney Osetya’ya getirilmesinin erken olduğunu düşünüyorum. Şimdilik buna hazır olmadığımızı düşünüyorum. Şu anda bu imtihandan yana veya karşı olduğumu söyleyemem.
Bu sene Rusya üniversitelerinde yer ayrılacak mı ve hangi prensip üzerine paylaştırılacak?
Önceki yıllarda olduğu gibi, bu yılda Rusya Federasyonu Eğitim Acentesi Güney Osetya’ya RF üniversitelerinde eğitim bursu imkanı verilmesini öneriyor. Yerler eğitim bakanlığı ve Güney Osetya müdürlüklerinin talebi üzerine oluşturulacak. Nisan da liste yenilenecek ve yayınlanacak. Kabul kuralları da sunulacak. Yarışma burada, Shinval’de yapılacak.
Güney Osetya Devlet Üniversitesi devletimizi oluşturan stratejik önemi olan yerlerden biri. Eğitim Bakanlığı Güney Osetya Devlet Üniversitesi’nin prestijinin arttırmayı nasıl çözecek?
Güney Osetya Devlet Üniversitesi Rektörlüğü ve Güney Osetya Eğitim Bakanlığı üniversitede ciddi reformlar üzerinde çalışıyor. Şu anda onun gelişimi için bir konsept üzerinde çalışılıyor.
Eğitim bakanlığı köy okullarının gelişimi alanında nasıl çalışıyor?
Burada da özel bir program olmazsa olmaz. Program hazırlanıyor ve yakın bir zamanda Güney Osetya hükümeti ile uzlaşılacak. Bu çok ciddi ve aktüel bir konu. Köylerde okul olmazsa, köyler olmaz. Cumhuriyetimizde 48 köy okulu var. Kadro problemi de ciddi boyutlarda. Köy okullarında şu anda 500’den fazla öğretmen çalışıyor, okulların 50’den fazla öğretmen açığı bulunuyor. Bazı köylerde farklı dersleri uzman olmayan öğretmenler veriyor. Böyle olunca da eğitim zayıf oluyor. Köy okullarının problemi, köylerin büyük problemlerinin bir bölümü ve onu köylere destek özel programı olmadan çözmek mümkün değil. Hazırlanan programda bakanlık köy öğretmeninin maaş, konut, yol ve çalışma yerini hesaba katacak.
Yeniden organize çalışmasının ardından eğitim bakanlığı gençlik işleri bakanlığı ile birleştirildi. Bu birleştirmenin anlamı nedir ve sizce Güney Osetya’da gençlik politikasının görevleri nasıl olmalı?
Bence şu anda gençlik politikası ve eğitim bakanlığının faaliyetlerinin koordine edilmesi gerekiyor. Tekrarlıyorum şu anda. Ve spor bizde daha çok çocuk sporu alanında ve eğitim bakanlığının ülkede çocuk sporu gelişim stratejisi belirlemesi lazım. Gençlik politikasının görevleri bugün önemli ölçüde eğitim alanında toplanıyor. Özellikle burada gençlerle sivil pozisyon oluşturulmalı, sivil pozisyon ise okul ve üniversitede oluşturuluyor. Eğitim bakanlığının gençlik politikası alanındaki çalışması, okuldan itibaren manevi değerlerin, ana dilin ve milli kültürün yeniden doğuşuna hizmet etmeli. Gençlerin hem okulda, hem üniversitede ilgilerine göre, kulüplerde yer alması lazım diye düşünüyorum. Sovyet döneminde komsomol örgütü vardı ve herkes aynı idi. Şimdi ise çeşitli yönlerde, her gencin aktif olabileceği farklı birlikler oluşturmak mümkün. Gençlik politikasının yöneticileri bu çocuk ve genç birliklerin çalışmalarını koordine etmekle ilgilenecek. Genç idaresi tüm çocuk birliklerinin çalışmaları ile tanışarak, gençlere kendi sanat ve iş potansiyellerini gerçekleştirebilme konusunda yardımcı olacak. ÖZ/FT
