Paris/Ajans Kafkas – Rus insan hakları örgütü Memorial, Kuzey Kafkasya’da güvenlik güçlerinin sınır tanımayan eylemlerinin direnişi palazlandırdığını rapor etti.
Örgüt 20 Ekim’de Rusya’dan insan hakları örgütleri ve AB’den temsilcilerin katıldığı bir istişare toplantısında Kuzey Kafkasya’daki gelişmeleri değerlendiren bilgiler sundu.
Rusya’dan Demos temsilcileri Sergey Lukaşevski ve Olga Şepeleva, SOVA’dan Aleksandr Verhaovski, Memorial’in İnguşetya temsilcisi Tamirlan Akiyev, ANNA’dan Marina Piskliakova-Parker ve bağımsız uzman Mara Polyakova’nın katıldığı toplantıda Memorial, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin yargısız infaza kurban giden ve kaçırılan Çeçenlerle ilgili ardı ardına tazminat cezalarının kesildiğini ama kimsenin güvenlik güçlerinine sınırsız yetki sunan yasaların değiştirilmesini gündeme getirmediğini not etti. Güvenlik güçlerinin işkence, yargısız infaz ve aşırı güç kullanımı sonucunda Kuzey Kafkasya’da ‘yer altı silahlı örgütlerin’ aktifleştirdiğini belirten örgüt terörle mücadele adı altında normalde tanınmaması gereken yetkilerin Rus güvenlik güçlerine bolca verildiğini kaydetti. Memorial terörle mücadele kanununun istenilen bölgede operasyon yapılabilmesine izin verdiğini belirterek “Operasyon bölgesi ilan edilen yerin sınırları ile ilgili kanun hiçbir şey söylemiyor. Antiterör operasyonunun yürütüleceği bölgeyi operasyonu yürüten, kim tarafından atandığı bilinmeyen ve sadece FSB müdürüne hesap veren biri belirliyor. Operasyon yeri bir ev mi, yoksa Rusya’nın yarısı mı olacağına ‘belirsiz başkan’ karar veriyor” dedi. Güvenlik güçlerinin kontrolsüz güce sahip olduklarını ve kanunsuz eylemlerinin cezasız kaldığının bilincinde hareket ettiklerini hatırlatan Memorial, savcılığın da insan hakları ihlallerini engellemek bir yana yasadışı işlere bulaşmaktan geri kalmadığını ifade edip ekledi: “Bu uygulama Rusya’nın üst düzey yönetiminden de destek ve iltimas buluyor.”
Memorial’ın kayıtlarına göre 2008’in yazında İnguşetya’da 29 direnişçi öldürüldü, 75 direnişçi yaralandı. Hakeza Çeçenya’da 33 direnişçi öldürüldü, 70’i yaralandı. Bu iki cumhuriyette güvenlik birimlerinin kaybı da iki sene önceki seviyeye ulaştı. İnguşetya’da verilen kayıplar Çeçenya’yı geçti.
İnsan hakları örgütleri Rus makamlarının Çeçenya’nın kontrol altına alınmasıyla direnişçilerin İnguşetya’ya kaydığı, buradaki istikrarsızlığın da bundan kaynaklandığı savını da reddetti. Örgüt temsilcileri İnguşetya’da yerel direniş örgütlerinin doğduğunu, bunda güvenlik güçlerinin eylemlerinin büyük katkısı olduğunu vurguladı. Güvenlik güçlerinin şüphelileri ele geçirmek değil yok etmeyi tercih ettiği, yerel halkın birçok olayda öldürülen insanları direnişçi olarak görmediği belirtildi. Görgü tanıklarının sıklıkla operasyon sonrası öldürülen insanların üzerine silah ve patlayıcı yerleştirildiğini aktardıkları kaydedildi. Bu sınır tanımazlığın insanları intikam almaya ittiği ve böylece direnişin palazlandığı kaydedildi. ÖZ/FT
