Bakü/Erivan – Kosova’nın tek yanlı bağımsızlık ilanının ayrılıkçı bölgelerde domino etkisi yaratacağına dair korkular Ermenilerin işgali altındaki Azerbaycan toprağı Dağlık (Yukarı) Karabağ’da gerçeğe dönüştü.
Önceki gün Azeri-Ermeni ateşkes hattında çıkan çatışmalarda her iki taraftan en az 16 kişi ölürken Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev, işgal altındaki toprakları silah zoruyla yeniden geri alabilecekleri çıkışıyla dikkat çekti. Ermeniler, Azerileri Ermenistan’da devlet başkanlığı seçimi sonrası yaşanan kaosu fırsat bilip çatışma çıkarmakla, Azeriler de Ermenileri uluslararası toplumun dikkatini Erivan’daki olaylardan başka yere çevirmek için saldırı düzenlemekle suçladı.
Ermenilerin 1 milyon Azeri’yi kovarak Dağlık Karabağ’ı ele geçirmesiyle başlayıp altı yıl boyunca geride 35 bin ölü bırakan ve 1994 ateşkesiyle sona eren Azeri-Ermeni savaşı, Kosova’nın geçen ay bağımsızlığını ilan etmesiyle yeniden kıvılcım çaktı.
Önceki sabah ateşkes hattında çıkan çatışma 13 saat sürerken çatışmanın çıkış nedeni ve kayıplarla ilgili bilgiler çelişkili. Azerbaycan Savunma Bakanlığı’na göre Ermenistan silahlı kuvvetlerinin cephenin birkaç noktasında ateşkesi bozması sonucu çıkan çatışmalarda 12 Ermeni askeri öldü, 15’i yaralandı. Azeri tarafı da dört kayıp verdi, bir asker ve iki sivil de yaralandı. Dağlık Karabağ askeri sözcüsü Senor Asratyan ise sekiz Azeri ve iki Ermeni askerin öldüğünü kaydetti.
Azeri televizyon kanalı ANS’ye göre, çatışma Karabağ’ın kuzeydoğusunda Terter’in işgal altındaki Şıhak kasabasından Azeri mevzilerine uzun menzilli silahlarla ateş açılması sonuçu başladı. Ermeni Dışişleri Bakanı Vardan Oskanyan ise önce Azeri askerlerinin Dağlık Karabağ’ın kuzeydoğusundaki Ermeni mevzilerine top ve otomatik silahlarla ateş açtığını savundu.
Çatışmalar tam da Ermenistan’da milliyetçi Başbakan Serj Sarkisyan’ın zaferini ilan ettiği devlet başkanlığı seçimlerinin sonuçlarını reddeden Ter Petrasyon liderliğindeki muhalefeti bastırmak için olağanüstü hal ilan edildiği döneme denk geldi. Hal böyle olunca Azeri Dışişleri Sözcüsü Hazar İbrahim, "Ermenistan uluslararası kamuoyunun dikkatini Ermenistan’daki iç karışıklık ve kanlı olaylardan başka yöne çekmek amacıyla böyle bir kışkırtmaya başvurmuştur" yorumunu yaptı. Erivan ise Azerbaycan’ı Ermenistan’daki iç karışıklıktan yararlanıp ateşkesi ihlal etmekle suçladı.
Çatışmalar sürerken Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev, Hanlar bölgesinde halka seslenişinde Dağlık Karabağ’ın Azerbaycan’dan kopmasına asla izin vermeyeceklerini belirterek şunları söyledi: "İşgal altındaki toprakları kurtarmaya hazır olmak için askeri araç, uçak ve cephane satın alıyoruz. Ve buna hazırız. Uluslararası kuralların nasıl çiğnendiğini görüyorsunuz. Bu Dağlık Karabağ sorununun çözümünü de olumsuz etkiliyor. Dağlık Karabağ’la yeniden bütünleşme hedefine ulaşacağız. Ermenilerin çözümü kabul ettiği gün gelecek."
Ermeni Başbakan Sarkisyan buna "Sorun barışçıl yollarla çözülecek, askeri çözümü reddediyorum" yanıtını verdi. Dağlık Karabağ’ın uluslararası toplum tarafından tanınmayan hükümeti, 2006’da anayasa refarandumu, 2007’de de devlet başkanlığı seçimine gitmişti. Bu arada Azerbaycan Parlakentosu önceki gün Kosova’da NATO gücüne bağlı Türk taburunda görevli 34 askerini çekme kararı aldı.
