Çerkesk/Ajans Kafkas – Karaçay-Çerkes’te yeni Devlet Başkanı Boris Ebzeyev’in cumhuriyette başbakanın Çerkeslerden seçilmesi geleneğini bozmasının ardından huzursuzluk yaşanırken Dünya Çerkes Birliği (DÇB) de bu soruna dikkat çekmek üzere genişletilmiş ‘başkanlar kurulu’ toplantısını Çerkesk’te yaptı.
Karaçay-Çerkes’teki Çerkeslerin (Adıgeler) siyasal kazanımlarının korunmasının yanı sıra geri dönüş konusu da ağırlıklı gündem maddesi oldu. 1 Kasım’da yapılan toplantıyla ilgili bilgi veren DÇB Başkanı Kazbulat Dzamihov, diasporadan anavatana geri dönüş konusunda Rusya’da yapılan yasal düzenlemelerin önemine değindi. Dzamihov, 2006’da özellikle Bağımsız Devletler Topluluğu’ndaki etnik Rusların Rusya’ya dönüşünü kolaylaştırma amacı taşısa da 2006’da yapılan yasal düzenlemelerin önemli olduğunu ve diasporadaki Çerkesler arasında da ilgi uyandırdığını söyledi. Bu yasanın Çerkesleri de kapsaması için girişimlerde bulunduklarını anlatan Dzamihov, parlamentonun alt kanadı Duma’da yapılan ve onay için Kremlin’e gönderilen son değişikliklerin de Çerkesler açısından dönüş sürecini kolaylaştıracağını savundu. Dzamihov “Vatandaşlık Yasası’ndaki yapılan değişiklikler etki uyandırdı. Değişiklikler vatandaşlığa alınma süresini beş yıldan bir yıla indiriyor. Rusça bilme şartı da hafifletiliyor” dedi. Dzamihov sadece Rusların işine yarayan mevcut yasayla ilgili olarak da şunları kaydetti:
"İnsan kaynağına ihtiyaç duyulan İrkutsk, Amursk gibi bölgelere yerleştirilmeyi öngören yasa, Çerkes diasporasının işine gelmiyor. Bizim yurttaşlarımız kendi tarihi vatanlarına, Kuzey Kafkasya’ya yerleştirilmeyi istiyor. Ekim sonunda Moskova’da diasporadaki Rusya yurttaşları konferansı yapıldı ve Çerkes diaspora temsilcileri de katıldı. Diaspora temsilcileri yasanın Çerkesleri de kapsaması gerektiğini dile getirdi. Kuzey Kafkasya’ya dönüş yapmak isteyen Çerkeslerin sayısı çok fazla değil. Son 17 yılda geriye yaklaşık 2 bin kişi döndü. Onların bazıları Adıgey’e, bazıları Karadeniz boyuna, kimileri Karaçay-Çerkes’e ve Kabardey-Balkar’a yerleşti. Birçoğu adapte oldu. Kabardey-Balkar’da örneğin geri dönüşçülerin açtığı 10 kadar firma var. İş yerleri kurdular, vergi ödüyorlar. Ama adapte olamayıp geri döneneler de oldu. Ama kimse Çerkeslerin Rusya’ya akın edeceğinden korkmasın. Bu olmayacak. Dünya şimdi açık, insanlar yaşam şartlarının daha hoş olduğu yerlere yerleşiyorlar."
Dzamihov, çifte vatandaşlığa izin verilmemesinin de Çerkeslerin geri dönüşünü engelleyen bir faktör olduğunu vurguladı.
Kafkas Dernekleri Federasyonu’nun (KAFFED) sitesinde yer alan bilgilere göre de toplantıda Abhazya’nın diasporadan vatandaşlık verilen halkları Abhaz, Abazin ve Ubıhlarla sınırlandırmış olması da gündeme geldi. DÇB Yönetim Kurulu’ndaki Abhaz üye Yura Argun’un Abhazya anayasasında değişiklik yapılarak Adıgelere de vatandaşlık verilmesi için Abhazya Devlet Başkanlığı’na mektup gönderme önerisi kabul edildi.
Toplantının sonunda DÇB heyeti Ebzeyev’le görüşürken KAFFED Genel Başkan Cihan Candemir de, cumhuriyette halkların uyum içerisinde yaşaması yönündeki temennilerini iletti. KU/FT
