İstanbul/Ajans Kafkas – 300 yıllık savaşların ardından 1.5-2.2 milyon Çerkes’in yurtlarından atıldığı 21 Mayıs Büyük Kafkas Sürgünü için İstanbullu Çerkesler yas tuttu. İstikbal Caddesi’nde Galatasaray Lisesi önünde toplanıp Taksim’e kadar yürüyen Çerkesler, ardından Beşiktaş’ta sahilinde tarihi trajediyi anıp ağıt yaktı, yas tutup boğazın sularına karanfil attı.
Bu akşam İstanbul’daki Kafkas sivil toplum örgütleri soykırım ve sürgünü unutmadıklarını ve unutmayacaklarını haykırmak için Galatasaray Lisesi önünde buluştu. Grup 7’den 70’e geleneksel Kafkas kıyafetleri içinde ‘Kafkasya’da barış Anadolu’da birlik, ’21 Mayıs kültürel dirilişimiz olacak’ ve ‘21 Mayıs Büyük Çerkes Sürgünü’nü unutmadık, unutmayacağız’ yazılı pankartlar eşliğinde sessizce Taksim meydanına yürüdü.
Taksim’deki Atatürk Anıtı’nın önünde sürgün kurbanları için bir dakikalık saygı duruşunun ardından bir basın açıklaması okundu. İstanbul Kuzey Kafkas Kültür Dernekleri Organizasyon Komitesi adına yapılan açıklamada “1500’lerin sonunda Çarlık İmparatorluğu’nun Kuzey Kafkasya’yı istila girişimi ile başlayan Rus-Kafkas Savaşı yüzyıllarca sürdü. Kafkas halkları özgürlüklerini korumak ve yurtlarını savunmak için olağanüstü direniş gösterdi. Osmanlı İmparatorluğu ile Avrupalı büyük devletlerin yalnız bıraktığı Kafkas Halkları, Çarlık İmparatorluğu’nun büyük askeri gücü karşısında çaresiz kaldı. Savaş 21 Mayıs 1864’de Çarlık Rusya’nın Kuzey Kafkasya’yı tamamen ele geçirmesiyle sona erdi. Savaş boyunca yurtlarını terke zorlanan Çerkesler savaşın bitimi ile insanlık tarihinin en büyükve en dramatik sürgününe maruz kaldılar. Tarihi kayıtlara göre 1.500.000’a yakın Çerkes yurtlarından sürülerek Osmanlı topraklarına gönderildi. Çerkes nüfusunun yüzde 70’i sürgün edildi. Bu trajik sürgün Tuapse, Soçi ve Sohum liman kentlerine yığılan yüz binlerin gemilerle Varna, Samsun, Sinop, Trabzon’a taşınması oradan da Baklalar, Anadolu ve Ortadoğu’ya dağıtılması ile sonuçlandı. Onbinlerce insan yollarda açlık ve hastalıktan can verdi. Osmanlı topraklarına dağıtılan bu Çerkes nüfusu sürgünden beri Osmanlı, Türkiye, Ortadoğu ve Balkanlar tarihinde, birlikte yaşadığı halkların kaderini paylaşarak varlığını sürdürmeye çalışıyor. Bugün anavatanları Kafkasya’da nüfusla 800.000 ile sınırlı olan Çerkesler’in en kalabalık oldukları Türkiye’de nüfusları 5 milyona, diğer diaspora ülkeleriyle birlikte 8-9 milyona ulaşıyor” denildi.
Trajik bir sürgünün çocukları olan bizler yaşadıklarımızı unutmadık. Unutamadık çünkü trajedimiz sürüyor; Anavatanımızda hala saldırılar ve savaşlar yaşıyoruz, Diasporada asimilisyona karşı kimliğimizi korumakta zorluk çekiyoruz. Diasporadaki Çerkesler olarak dünyaya sesleniyoruz: Dilimizi, kültürümüzü ve kimliğimizi korumak için destek verin” ifadeleri kullanıldı. Açıklamada “Diasporadaki Çerkesler olarak bu sürgünde rol oynayan imparatorlukların günümüzdeki mirasçılarına, Rusya Federasyonu ve Türkiye Cumhuriyeti’ne sesleniyoruz: Uğradığımız bu tarihi haksızlığı sona erdirmek sizin elinizde. Anavatanımızla yenide kucaklaşmamız için önümüzü açın. Çifte vatandaşlık hakkımızı tanıyın Abhazya ve G.Osetya Cumhuriyeti’nin bağımsızlığına destek verin, Kafkasya’da acıları durdurun” çağrısı yapıldı.
Basın açıklamasının ardından kalabalık Beşiktaş’taki vapur iskelesine geçip buradaki etkinliğe katıldı. Açılış konuşmasının ardından Kartal Sanat Tiyatrosu, savaş ve sürgünün anısına dramatik bir gösteri sundu. Celil Yağız şiirler okudu, “7’den 77’ye WARADA” Adige ve Abhaz Halk Şarkıları Grubu ve Nart Make ağıtlar yaktı. Program meşaleler ve mumlar eşliğinde sahilden denize çelenk ve çiçeklerin bırakılması ve sürgün andının okunmasıyla son buldu. FT
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Fotoğraflar: Ajans Kafkas
