Moskova/Ajans Kafkas – Moskova’da RF sivil meclisi, Kafkasya’da diyalog ve sivil toplumun gelişimi çalışma grubu 21 Haziranda ‘Bölünmüş halklar: sınır ötesi işbirliği ve yasal statü’ konulu bir toplantı düzenledi.
Moderatörlüğünü çalışma grubunun başkanı Maksim Şevçenko’nun yaptığı toplantının ilk bölümünde Kafkasya’nın bölünmüş halklarının önünde duran kritik sorunlara ışık tutan raporlar ve çağrılar yer aldı.
Lezgi halkı adına Lezgi ulusal otonomisi başkanı Arif Kerimov bir rapor sundu. Kerimov’un raporunda ortaçağın ilk dönemlerinden itibaren Lezgi tarihi, Lezgi halkının yaşadığı toprakların Rusya ve Azerbaycan arasında bölünme sebepleri ve Güney Dağıstan ve Kuzey Azerbaycan Lezgilerinin önündeki güncel problemler yer aldı.
Oset halkının Rusya, Gürcistan ve Güney Osetya arasındaki bölünmüşlüğünü ise Kuzey Osetya’nın RF Devlet Başkanlığı sürekli temsilcisinin yardımcısı Stanislva Bidikhov dile getirdi.
Kabardey-Balkar Khase sivil hareketi başkan yardımcısı Zamir Şukhov tebliğinde XIX yüzyılda yaşanan Kafkas-Rus savaşları sonucunda Çerkeslerin uğratıldığı sürgün ve bunun sonucunda tüm dünyaya dağılmış olan Çerkes halkının sorunlarına değindi.
Toplantıda bölünmüş halkların yasal statüsünün belirlenmesi, bölünmüş halkların yaşadığı bölgelerde sınır ötesi işbirliği, ülkesi dışında olan yurttaşların tarihi vatanlarına dönüşünü düzenleyen yasal zeminin oluşturulması konuları ele alındı.
Toplantıya katılan RF Bölgesel Gelişim Bakanlığı ulusal ilişkiler departmanı müdürü Aleksandr Juravski, bölünmüş halkların Rusya’da yaşayan fertlerinin, dağıldıkları birçok ülkeye kıyasla, ana dillerini ve kültürlerini öğrenme ve ulusal medya organlarını kurma konusunda haklarının sağladığını ifade etti. Juravski’nin ifadesine göre, bugün Rusya’nın resmi eğitim kurumlarında 89 dilde eğitim veriliyor. 1989’da çocuklar 55 dilde eğitim görüyordu. Juravski Rusya’nın az sayılı halkların dillerinin yok olmadığı, aksine yazı diline sahip olduklarını ve gelişim gösterme şansına sahip olduklarını kaydetti.
Güney Osetya devlet başkanı danışmanı Aleksey Kazak ise, Rus halkının Kafkasya cumhuriyetleri ve bağımsız devletlerden ayrılması sorununu gündeme getirdi ve bunu bölgenin siyasi ve sivil istikrarı için tehdit olarak adlandırdı. Kazak, Güney ve Kuzey Osetya’da yaşayan Osetlerin cumhuriyetler arasındaki geçişlerde problem yaşamadığını da kaydetti.
Güney Osetya elçiliği sekreteri İnga Koçiyeva ‘bölünmüş halklarla’ ilgili federal kanunun kabul edilmesi ve bölünmüş halklar problemi ile ilgili yasal esasların oluşturulması gerektiği ifade etti. Adıgey Cumhuriyeti yurttaşlarla ilişkiler komitesi Başkanı Asker Şhalahov da yurttaşların Adıgey Cumhuriyetine dönüşü konusunda olumlu tecrübeler yaşadıklarını belirtti ve ‘geri dönüş’ sorununun federal kanun çerçevesinde ele alınması önerisinde bulundu.
Toplantıya aralarında RF bölgesel gelişim bakanlığı, RF devlet başkanlığının Kuzey Kafkasya Federal Bölge temsilciliği, Devlet Duma, RF Sivil Meclisi, Federal Gümrük Hizmeti, İçişleri Bakanlığı, RF devlet başkanlığı bünyesindeki Kuzey Kafkasya cumhuriyetleri özel temsilciliklerin yetkililer ile sivil toplum kuruluşu temsilcileri, uzmanlar ve gazetecilerin yer aldığı 120’den fazla kişi katıldı. NTPRS/ÖZ/YA
