Nalçik/Ajans Kafkas – Kabardey-Balkar’da Balkar halklarının haklarını savunmak için ortaya çıkan ancak bir ara yargı kararıyla faaliyetleri engellenen Balkar İhtiyarlar Heyeti (BİH), Kabardey ağırlıklı cumhuriyet yönetimiyle restleşmesini sürdürüyor.
15 Eylül’de Kırım Hanlığı’na karşı 1708’de kazanılan Kanjal Savaşı’nın yıldönümünde Kabardeylerin Kanjal Dağı’na atlı yürüyüşüne Kendelen köyünde engel olunca etnik gerilime yol açan Balkar İhtiyarlar Heyeti, 11 Ekim’de Nalçik’te yer tahsis edilmediğinden açık alanda gerçekleştirdikleri kongrenin ardından ilk yönetim kurulu toplantısını önceki gün yaptı. Toplantıda Balkarlar lehine yasal düzenlemeler yapılmadığı takdirde Balkarların ayrı bir milli yönetim tahsis edecekleri tehdidi yinelenirken Kendelen krizinin ardından Kremlin, Rusya başbakanlığı ve FSB’ye mektup yazıp Kabardeylerin Balkarlar ve Rusları yok etmeye çalıştığını iddia eden Duma üyesi Mikhail Zalihanov’a sahip çıkılması kararı alındı.
Rusya Federasyon Konseyi üyesi ve eski Kabardey-Balkar Başbakanı Hüseyin Çeçenov’un da katıldığı toplantıda BİH üyesi Tamara Geriyeva, Zalihanov’un yazdığı mektup nedeniyle ülke yönetim organlarının hedefi haline geldiğini ve buna karşı koymak için başlattıkları imza kampanyasına 4 bin kişinin katıldığını anlattı. Diğer konuşmacılar da Zalihanov’a yönelik medyada yer alan yazılara karşı öfkelerini dile getirdi.
Ardından söz alan BİH Başkanı İsmail Sabançiyev, 11 Ekim’deki ikinci kongre kararlarının ülke yönetimine gönderildiğini ancak örgütün mahkeme kararıyla faaliyetlerinin engellendiği ve yasadışı kongre yaptığı gerekçesiyle incelenmeye alınmadan geri postalandığını söyledi.
Sabançiyev örgütün faaliyetlerini yasaklayan kararın Rusya Yüksek Mahkemesi tarafından iptal edildiğini ve Kremlin’in Güney Federal Bölgeler Özel Temsilciliği’nin iç politika dairesi başkan yardımcısı V. Gataşov’un kendilerine mektup yazarak ‘Balkar Halkı İhtiyarlar Heyeti’nin faaliyetlerine devam etmesiyle ilgili karar yürürlükteki yasalara uygun olarak alınmıştır’ dediğini aktardı.
Sabançiyev "Biz ne Kabardeylere, ne de ülkede yaşayan diğer halklara karşı eleştiri yöneltmiyoruz. Ama Balkar halkının gündeme getirdiği tek bir mesele çözümlenmiyor. Rusya Anayasa Mahkemesi’nin kararına rağmen köyler arası bölgeler meselesi çözülmüyor. Hasanıya ve Belareçka kasabalarının statülerinin iptal edilerek şehre birleştirilmesinin iç yüzünü anlıyoruz; Bu Hulamo-Bezenski bölgesinin yeniden oluşturulmaması amacına yöneliktir" dedi.
Sabançiyev, BİH’i tüm Balkarların desteklemediğini hatta bazılarının karşı cephe aldığını belirtirken bu insanları ‘hain’ diye niteledi. Sabançiyev "Bu tür Balkarların adının yazılacağı anıt ‘ayıp taşı’ olacaktır. Kimse onların cenazesine katılmayacak. Onlar ve aileleri Balkarlar tarafından görmezden gelinecek. Herkes yaptığının karşılığını almalı" ifadelerini kullandı.
Balkar asıllı eski Başbakan Çeçenov da, ilke kez BİH’in toplantısına katıldığını belirterek, Çeçenya’daki olaylardan sonra Moskova’da Balkarların problemleri ile ilgilenecek on kişinin bulunamayacağı bir sırada Balkar İhtiyarlar Heyeti’nin taleplerinin yankı bulduğunu söyledi.
Çeçenov, sorunların dile getirilmesinin haklı bir tutum olduğunu ancak bunların federal ve yerel yönetimle birlikte çözülmesi gerektiğini vurguladı.
Çeçenov, Balkarların ağırlıklı olarak yaşadığı Elbrus bölgesindeki kayıtlı ticari kuruluşların yerel bütçeye vergi vermesi ve buranın etnik yapısının korunması gerektiğini kaydetti.
Toplantıda, Kabardey-Balkar yönetiminin girişimcilik okumaları için yurtdışına gönderdiği 15 öğrenci arasında bir tek Balkar’ın olmadığı not edildi. Toplantıda ikinci kongre kararlarının gerçekleşmesi için yedi kişilik bir komisyon kuruldu.
11 Ekim’deki kongrenin sonuç bildirisinde 16 Ocak 1922’de Balkarya ile Kabardey’in birleştirilmesinde temel şartın her iki halkın kendi bölgelerinin korunması ve yönetim organlarında ve idarelerinde her iki halkın temsilcilerinin olması olduğu hatırlatılıp bunun 31 Ocak 2009’a kadar ülke anayasasına yansıtılması gerektiği ifade edilmişti. Bunun yerine getirilmemesi halinde ise Balkarya ve Kabardey’in birleşmesinin hukuki anlamının kalmadığının ilan edileceği ve 17 Kasım 1991’deki Balkar Halkı Birinci Kongresi’nin kararının yürürlüğe gireceği belirtilmişti. Bu karar Balkarya Cumhuriyeti’nin;nin kurulmasını öngörüyordu. ÖZ/FT
