Çerkesk/Ajans Kafkas – 2 Kasım’ı 1943’te Sovyet diktatörü Joseph Stalin tarafından bir halk olarak toptan Orta Asya’ya sürülüşlerinin yıldönümü olarak anan Karaçaylılar aynı gün tarihteki başka bir felaketi anımsıyor.
Karaçaylılar 2 Kasım 1828’de çok büyük kayıplar verdikleri Elbrus eteklerindeki Hasauka savaşının ardından Rus çarlığının egemenliği altına girmişti. O kara günün ardından Kart-Curt köyünde imzalanan bir anlaşma Rus işgalinin tescili olarak Karaçay halkının zihnine ‘felaket’ diye kazınsa da Rus propagandasının etkisiyle bugün Karaçay-Çerkes’te bu tarih bir bayram muamelesi görmeye başladı.
‘Karaçayların Rusya’ya katılışı’ diye takdim edilen Kart-Curt’taki anlaşmasının 180’inci yıldönümünde Karaçay ve Rus kültürüyle ilgili bir sergi, ilim adamlarının katıldığı toplantılar ve Hasauka’da bir dua töreni yapıldı.
Rusya Başbakanı Vladimir Putin geçen yıl Kremlin’de otururken Karaçay-Çerkes’in Rusya’ya katılışının 450. yılı diye tarihçilerin reddettiği bir günü şatafatla kutlatmıştı. 180’inci yıl etkinlikleri ise 450’inci yıl kutlamalarının oldukça gerisinde kaldı.
2 Kasım 1828’le ilgili Karaçay-Çerkesk’teki Karaçaylar arasında Rus bakış açısını yansıtan yorumlar öne çıkıyor. Tarihçi Ramazan Tebuyev, "Barış anlaşması gereği Karaçaylar asi dağlılardan hiç birini kabul etmemek ve onlara yardım etmemek zorundaydı. Karaçay’daki iç siyasi yaşama gelince imparator Karaçay köylerinde yerel idareyi, mahkeme ve çalışan kişileri olduğu gibi korudu. Komşu halklarla ilişkilerde Karaçaylar Kafkasya geleneklerini ve İslam ölçülerini kullanma hakkına sahipti" değerlendirmesini yaptı.
Çerkeskli Marat Kocakov’un görüşleri ise şöyle: "Halkımızın hayatını Rusya dışında düşünmüyorum. Bence biz Ruslarla sadece 180 yıldır beraber yaşamıyoruz, daha da uzun bir süredir beraberiz. Rusya sayesinde devletimiz korundu. En önemlisi de biz şimdi vatanımız olarak sadece güzel dağlarımızı değil, sınırsız Rus düzlüklerini de vatan olarak sayıyoruz."
Karaçayevskli Hasan Aciyev ise "Geçen sene Karaçay-Çerkes’in Rusya’ya girişinin 450. yıldönümünü kutladığımızda bazıları, bu bayramın tam olarak tarihi gerçeği yansıtmadığını, çünkü Karaçay’ın imparatorluğa bağlanmasının 1828’de gerçekleştiğini söyledi. Hangi jübileyi kutladığımız konusunda ne fark eder? Ben her gün, bize büyük ülke yapısı içinde yaşama imkanı veren dedelerimizin kararlarını kutlamaya hazırım" dedi. KU/ÖZ/FT
