Abhazyalı yönetmen Garmeliya ile “Köprü” filmi üzerine
“Köprü” filminin yönetmeni Naur Garmeliya Sputnik Abhazya’ya bir röportaj verdi. Röportajı alıntılıyoruz.
18 Nisan’da Sohum’da Devlet Rus Drama Tiyatrosu’nda düzenlenen Naur Garmeliya’nın filminin galasına yaklaşık 600 kişi katıldı. Salon 455 kişilikti. Yer bulamayan birçok izleyici filmi ayakta izledi. Filmin yönetmeni Garmeliya, Sputnik muhabiri Vladimir Begunov’a filmini anlattı.
Naur, ne ile meşgulsünüz, okuyor musunuz, çalışıyor musunuz?
St. Petersburg Devlet Film ve Televizyon Enstitüsü’nü bitirmek üzereyim. Sergey Snejkin’in (Rus yönetmen, aktör ve yapımcı) atölyesinde eğitim görüyorum. Onun en meşhur yönetmenlik çalışmaları, “Beni süpürgeliğin arkasına gömün” filmi ve “Beyaz muhafız” dizisidir. Bunun dışında “Lenfilm”de yönetmen asistanı olarak çalışıyorum ve Kazak devlet başkanı hakkındaki biyografik sanatsal filmin çekimlerine katılıyorum.
“Köprü” dışında başka çalışmalarınız var mı? Onları izlemek mümkün?
Hayır. Öğrenci iken kısa metrajlı filmler çektim. Ama çok kötüler ve onları kimseye izletmek istemiyorum.
“Köprü” filmi nasıl ortaya çıktı?
Bu bir ödevdi. Ödev yirmi dakikalık sessiz bir film çekmekti. Altı ay üzerinde çalıştığım senaryo uzun metrajlı oldu. Abhazya’ya geldik, sahnelerin büyük bölümünü kendi köyüm olan Oçamçira’nın Gup köyünde çektik, bir bölümünü Tkuarçal’da çektik. Çekimler üç ayda tamamlandı ve iki yıl post-prodüksiyon sürdü.
Neden bu kadar uzun sürdü?
Filmin seslendirilmesi Lenfilm’de yapıldı. Ellerinde çok iş olduğu için bizi sıraya koydular, beklemek gerekti. Sıra geldiğinde, verilen sürede tüm sesleri kaydedemedik. Yeniden başvuruda bulunduk, yeniden sıraya girdik.
Film için ne kadar para harcadınız ve bu parayı nereden temin ettiniz?
Çekimler yaklaşık iki yüz bin rubleye yapıldı. Parayı Kültür Bakanlığı, Abhazya gençlik ve spor devlet komitesi ve “A-Mobil” şirketi verdi. Bunun dışında özel katkılar da oldu. Cihaz ve donanımı “Lennauçfilm” stüdyosu sundu.
Gala yapıldı ve filmi Sohumlular gördü. Peki Abhazya’nın diğer bölgelerindeki insanlar filmi ne zaman görebilecek? Film televizyondan verilecek mi?
Televizyon gösterimi yakın bir zamanda olmayacak. “Köprü” filminin hakları “Lenfilm”e ait. Filmin festivallere de gönderilmesi düşünülüyor, en yakını Almanya’daki üniversite öğrencileri film festivali. Festival bittikten sonra film televizyondan da gösterilebilir.
Filmde amatör aktörler oynadı. Onları nasıl buldunuz?
Filmde sadece bir tane profesyonel aktör var. O da Tkuarçal komedi tiyatrosundan Nuri Cincoliya. Filmde traktör şoförü rolünü oynuyor. Baş kahraman olan, küçük oğlanı uzun süre aradık. İlk önce biri ile çekimlere başladık, ama daha sonra anladık ki, role uymuyor ve kendisi de bunu anladı. Bir sıkıntı olmadan ayrıldık ve yeni oyuncu aramak için okullara gittik. Aslan Hiba’yı Baslaha köyünde bulduk. Çok yetenekli bir genç. Filmin diğer karakterleri Oçamçira bölgesinin köylü sakinleri. Film çekimi fikrini heyecanla karşıladılar ve hemen kabul ettiler.
Oçamçira’da da bir gala yapmayacak mısınız?
Aktörler ve bazı Oçamçiralılar Sohum’daki galaya geldi. Ben filmi her yerde gösterirdim, ama bana bağlı değil. Festivaller geçecek ve tüm Abhazyalılar filmi televizyondan görebilecek. Abhazya’da yeterince sinema yok ve televizyon gösteriminin en iyi seçenek olduğunu düşünüyorum.
Neden özellikle profesyonel olmayan oyuncuları kullandınız?
Vittorio De Sica’nın “Bisiklet Hırsızları” ve Kaneto Shindo’nun “Çıplak Ada” filmindeki gibi bir belgesel etkisi istedim.
Filme konu olan köprü nerede bulunuyor?
Tkuarçal yakınlarında, maden ocakları yakınında. İlk önce bir başka köprüyü, daha güzel manzaralı bir köprüyü seçmiştik, ama orada çekim yapmak tehlikeli idi. Sonuçta daha güvenli bir köprüde çalıştık ve korkunç görünmesi için değişik kamera açıları kullandık.
Köprü ilk baştan beri senaryoda var mıydı, yoksa gördünüz ve hikayeye eklemeye karar mı verdiniz?
Köprü en başından beri vardı. Senaryo on iki defa yazıldı ve ikinci düzeltmeden sonra “Köprü” diye adlandırılmaya başlandı. Ben, Abhazya vatandaşı olarak biliyordum ki, lazım olan köprüyü Abhazya’da bulacaktım. Bizde harap ve bakımsız köprü çok.
Köprü filminin ana fikri nedir? Ne anlatmak istediniz?
Patlamalar arasında yaşayan insanları anlatmak ve eğer yeni bir patlama her şeyi yok edecekse şehri yeniden inşa etmenin, yeni bir hayat kurmanın anlamı var mı sorusunu sormak istedim.
Siz şu anda zamanınızın büyük bölümünü Rusya’da geçiriyorsunuz. Eğitiminizin ardından Abhazya’ya dönmeyi düşünüyor musunuz?
Hayır. Abhazya’da film endüstrisi çok zayıf. İmkanların daha fazla olduğu yerlerde çalışmak lazım. Yeterli donanım ve işin profesyonelleri olmadan nasıl film çekebilirsiniz ki?
Belki de, Abhazya’da yapılacak olan film festivali durumu değiştirebilir.
Belki de, ama burada iki yönlü bir durum var. Bir taraftan, kendi film endüstrimiz yok iken bir festivalden nasıl söz edilebilir? Diğer taraftan film festivali film endüstrisinin temelini atabilirdi. Bunu düşündüm. İkinci Dünya Savaşı’ndan yirmi yıl sonra sinemada bir patlama yaşandı. Fransız “Yeni Dalga”, İtalyan neorealizm, Sovyet dönemi başyapıtları ortaya çıktı. Abhazya da yirmi yıldır savaşsız. Abhazya şu anda yeni bir nefes, milli sinema için bir sıçrama tahtası olabilir.
Son olarak sevdiğiniz filmler nelerdir?
1960-1970’li yıllarda çekilen Tarkovski, Kurosawa, Fellini, Antonioni, Scorsese, Coppola filmlerini çok severim. Ayrıca, Godfather filmi bence mükemmeldir. Kadınların o filmi genelde sevmediğini söyleseler de ben buna inanmıyorum.
