Nazran’daki İnguş Kültür-Eğitim Merkezi “Ezdel”, son toplantısını, 19. yüzyılın ikinci yarısında Türkiye’ye göç eden İnguş muhacirlerin ve torunlarının problemlerine ayırdı.
İnguşlar Osmanlı topraklarında
Türkiye İnguş diasporasının başkanı Selman Beştoy toplantıda bir konuşma yaptı. Beştoy konuşmasında, göç edenlerin tarihindeki trajik sayfaları, yaşam yolculuklarını ve torunlarının yeni vatanlarındaki başarılarını anlattı.
Selman’ın belirttiğine göre, İstanbul’da “İnguş Merkezi” ancak geçen yıl kurulabildi. Bu sebeple büyük başarılardan söz etmek için henüz erken. Zorluklara İnguş yönetiminin ilgisizliğini ve Türkiye’deki İnguşların sayılarının azlığını da eklemek lazım.
Selman’a göre, şu anda, tarihi vatanla ilişkilerin oluşturulması, ticarette, sosyal alanda ve sivil faaliyetlerde karşılıklı menfaat noktalarının bulunması gerekiyor. Türkiyeli İnguşlar her türlü işbirliği ve yardıma açıklar, hazırlar. Yine de şimdiye kadar bir kaç başarılı proje gerçekleştirildi. Bunların arasında, “İstingi” (İnguşçadan Halılar) kitabının yayımlanması var mesela. Bu kitapta eskiden İnguşetya’da yaygın olarak kullanılan eski halıların tarihi anlatılıyor.
Anadilin yitirilişi
Türkiye’deki İnguşlar için üzücü durumlardan biri anadilin neredeyse yitirilmiş olmasıdır. Selman bunu, Türkçenin kolay oluşuna bağlıyor.
Selman Beştoy, “Türkiye’de İnguşça konuşanların sayısı oldukça az, üstelik her geçen yıl sayıları azalıyor. Bu sürecin nasıl durdurulacağını bilmiyorum. Henüz İnguşça kursu açmaya hazır değiliz. Bunun için yeterli kaynağımız yok. İleride durumu değiştirmeyi başarabiliriz. İnguşetya’da turizmin gelişimi kısmen buna yardımcı olabilirdi. Bu gelişim, Türkiye’den İnguş yurttaşlarımızın buraya gelmesine ve akrabalık ilişkilerinin yeniden inşasına imkan verebilirdi. Çocukları anavatanlarında gezdirmek, nikah kıymak, birçok şey şimdilik bize gerektiği kadar ilgi göstermeyen cumhuriyet yönetiminin yaklaşımına bağlı olacak” dedi.
İlgi çekici sohbet beklenenden uzun sürdü. Sebebi de “Ezdel” merkezindeki kalabalık grubun, Selman’a kendi sorularını sormak istemesiydi. Soruların Türkçeye, cevapların Rusçaya tercümesi çok vakit aldı.
Türkiye’deki İnguş diasporası
Türkiye’de Kafkasya kökenli birçok grup yaşıyor. Bunların çoğu, 19. yüzyılda Kafkasya’dan göçenlerin torunları. Fakat, günümüzde Türkiye’ye yerleşenler de var.
Farklı kaynaklar, Orta Doğu ülkelerindeki İnguş diasporasının büyük bölümünü Karabulaklılar veya Ortshoyevliler’in oluşturduğunu belirtiyor.
Savaşçı ruhlu Ortshoyevliler, 19. yüzyılda topraklarının Rusya’ya bağlanmasını kabul etmediler ve Osmanlı İmparatorluğuna göç ettiler.
Kaynak: onkavkaz.com – Ahmed Yevloyev
Tercüme: Ajans Kafkas
