Petigorsk/Ajans Kafkas – Kazakların inisiyatifiyle Petigorsk’ta dikilen General Yermolov’un heykeliyle ilgili tartışmalar aylardır bitmedi. Kafkas halklarının soykırımcı diye andığı generalin Kuzey Kafkasya Federal Bölgesi’nin merkezinde ebedileştirilmesi Stavropol Kray’da yaşayan farklı milletlerden farklı tepkiler alıyor.
Anıt, Petigorsk Sivil Konseyi’nin oluruyla Petigorsk şehir gününün kutlandığı 10 Eylül’de dikilmişti. Petigorsk Şehir İdaresi Basın Sözcülüğü, yürütülen bir ankete göre Petigorsk sakinlerinin yüzde 62,6’sının Yermolov anıtı için ‘Evet’, yüzde 7.8’inin ‘Hayır’ dediğini belirtiyor. Ancak anıtı tartışan taraflar böylesi bir anketten haberleri olmadığını söylüyor.
Terek Kazak Birliği Goryaçevodsk Şubesi Atamanı Valeri Pomatov “Petigorsk’un tüm milli diasporaları anıtın dikilmesiyle ilgili inisiyatifimizi destekledi. Yerel üniversitelerden birinin yöneticisi, bu anıtın diğer milli diasporalarda negatif tepkilere neden olacağını dile getirdi. Buna cevaben Kafkasya’yı istila eden general Yermolov’un değil, Petigorsk şehrini inşa eden, onu kuran General Yermolov’un anıtını inşa ettiğimizi söyledik. O bizim bu şehri kuran milli kahramanımız. Kazaklar anıtın dikilmesi inisiyatifinde bulundu, şehir onun için yer ayırdı” dedi. Ataman heykelin maliyetinin 1 milyon rubleyi aştığını de kaydetti.
‘Hitler’in anıtını dikmekten farksız’
Minvodi’deki Çeçenlerin sosyo-kültür merkezi Bart’ın başkanı Najmuddi Magomadov ise Yermolov anıtının açılışıyla ilgili bir toplantı yapıldığını belirterek “Karaçay ve Balkar topluluğu, Abazin topluluğu, Çerkesler bu konuyla ilgili düşüncesini ifade etti. Ve milliyetine bağlı olmaksızın Kafkas halkının tamamının Yermolov anıtıyla ilgili yaklaşımı negatifti. Genel görüşe göre, bu tür anıtlar bölgede zaten normal olmayan durumu kötüleştirebilir. Tüm dağlı halklara hakaret edildi. Yermolov’u bu şekilde ebedileştirmek Hitler’in anıtını dikmek gibidir” dedi. Magomadov “Birileri Yermolov’u savunucu, diğerleri tiran olarak görüyor. Anıtın dikilmesi konusunda hiçbir mutabakat sağlanmadı. Yermolov gerçekten devlet siyasetini yerine getiren biriydi, ona emir verildi, o da emri yerine getirdi. Emir şöyleydi: Bölge Rusya’ya karşı siyasi entrika alanı olmasın. Yermolov görevini dürüstçe yerine getirdi.
Galiba her şeyi başka türlü çözmek de mümkündü, ancak o bu yolu görmedi. Bu açıdan Kafkasyalıların kendi haklı tarafları var” diye konuştu.
Yermolov’un kesinlikle ilgiyi hak ettiğini ancak anıt değil bir anıt levhası ile meselenin halledilebileceğini savunan Magomadov “Petigorsk’ta örneğin Yermolov kaplıcaları var. Bu mükemmel, hele de tatil şehri için” dedi. Kafkasya’da sadece Yermolov değil Nikolay Sleptsov gibi komutanların da savaştığını anlatan Magomadov “Bizim Sleptsov adını taşıyan bir kasabamız var. Sleptsov’un anısına Çeçen çocuklar bile Sleptso olarak adlandırıldı. O Çeçenlerle birlikte haydutlara karşı savaştı. Yermolov’un ismi Yermol ise kötü bir şey söylenmek istendiğinde kullanılıyordu. Onunla çocuklar korkutuluyordu” diye konuştu.
Yermolov anıtının göze çarpan güzel yerde dikildiğini belirten Magomadov “Elbette anıta kimse dokunmuyor. Bununla birlikte Yermolov, Çeçenlere göz yumulmaması ve onların yok edilmesi gerektiğini söylüyordu. Bu anıtın dikilmesine karşı Çeçenya’dan bürokratlar bile negatif düşüncelerini ifade ettiler. Ancak sonuç olarak Kuzey Kafkasya Federal Bölge’nin başkentinde General Yermolov’un anıtı duruyor” dedi.
Petigorsk Çerkesleri sivil örgütünün başkanı Sultan Temirov da, Yermolov anıtının toplum tarafından farklı değerlendirildiğini belirterek şunları söyledi: “Yermolov’un mükemmel bir asker, 1812 Vatan Savaşı kahramanı olduğu biliniyor. O birkaç farklı rolüyle daha da meşhur oldu. 1816’da Kafkasya’ya geldi. Tepeleme olarak nitelenebilecek askeri eylemler gerçekleştirdi. Kabardey isyanında binlerce kişi öldürüldü, araziler, ekili alanlar ele geçirildi. Tüm bunlar halkın hatırasında saklı. Bundan dolayı bu olaylarla ilgili uzlaşı yolları arıyoruz” dedi. Son zamanlarda Kafkasya ve merkez Rusya’nın ilişkilerinin çirkin bir hal almaya başladığını kaydeden Temirov “İki Çeçen savaşı merkez tarafından Kafkasya’ya yönelik çok beceriksizce bir politikadır. Daha sonra başkenti Petigorsk olan Kuzey Kafkasya Federal Bölge oluşturuldu. Ve burada Yermolov anıtı dikildi. Bu biraz aceleci bir karar. Rusya’mızda barış içinde beraberce yaşamak için birbirimizi anlama yolları bulmalıyız” diye konuştu.
Ekim 2008’de de Minvodi’de Yermolov’un anıtı dikilmişti. Çeçenya Dış İlişkiler, Milli Politika Bakanı Şamsail Saraliyev, Minvodi’deki anıta “Anıt, kendilerini Yermolov’un soykırım politikasının kurbanı olarak gören Kafkas halkları için hakarettir” demişti. KU/ÖZ/FT
