Londra’da oligarklar savaşı

Londra – Sovyetlerin dağılmasının ardından özelleştirmeler sayesinde Rusya’nın dizginlerini ele geçiren oligarklardan biriyken Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından tasfiye edilen Boris Berezovski ile Kremlin’in bir numaralı adamı Roman Abromoviç Londra’da kozlarını paylaşıyor.

Serveti 1 milyar dolar hesap edilen Berezovksi, serveti 20 milyar doları bulan ve Chelsea futbol kulübünü alarak tüm dünyaya nam salmış Roman Abromoviç’e 4 milyar dolarlık dava açtı. Rusya’nın petrol ve alüminyum zenginliklerini paylaşım kavgasının uzantısı olan davanın dünkü ilk duruşmasına, dünyanın en zenginlerinden olan iki rakip katılmadı. Yahudi bir ailenin çocuğu olarak Moskova’da doğmuş, bakıcı aile tarafından büyütülmüş, seyyar satıcılık yapmış, ormancılık ve ardından matematik okuyup 16 kitaba imza attıktan sonra 1989’da akademik kariyerini bir kenara itip AutoVAZ’dan araba alıp satarak ticarete girmiş olan Berezovski, Putin’i Kremlin’e çıkaran aktörlerden biriyken sonradan yolları ayrılmış birisi.

1995’te dönemin Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin’in kurdurduğu özel petrol şirketi Sibneft’i Berezovski, Abramoviç ve iki ay önce Londra’da ölen ya da öldürülen Gürcü işadamı Bedri Patarkatsişvili almıştı. Ertesi yıl Berezovski siyasete ağırlık verdi, Patarkatsişvili Rusya’nın en büyük ve etkin televizyon kanalı ORT’yi yönetmeye odaklandı.

İddia ise şöyle: ‘Abramoviç, iki ortağına ellerindeki Sibneft hisselerini kendisine transfer etmelerini önerdi. Hisseleri Abramoviç işletecekti, ama ikili hisselere sahip olmayı ve kardan faydalanmayı sürdürecekti. 2001’de Abramoviç ikiliye devletin Sibneft hisselerine el koyacağını, hisseleri kendisine satmazlarsa sonuçlarına katlanacaklarını söyleyip tehditler savurdu. Satarlarsa, ikilinin yakın iş arkadaşı Aeroflot Başkan Yardımcısı Nikolay Gluşkov hapisten çıkarılacaktı. Hisseler ucuza gitti, ama Kasım 2006’da Londra’da eski KGB ajanı Aleksandır Litvinenko’nun zehirlenerek öldürülmesinden sorumlu tutulan Andrey Lugovoy’un kaçırma girişimine rağmen Gluşkov hapisten çıkmadı.’

Yüksek mahkemede görülen davada, bir zamanlar ‘Kremlin’in babası’ diye anılırken artık Rusya’daki etkisi tükenmeye yüz tutmuş Berezovski, eski çömezinden Sibneft’teki kaybı için 2.3, alüminyum şirketi Rusal’daki kayıpları için 1.75 milyar dolar istiyor. Talebi Abramoviç’in avukatı "Umutsuz. Sadece sözlü anlatıma dayanıyor, hiçbir kanıt yok" diye reddetti. Üçlünün sadece 100 milyon dolara satın aldığı Sibneft’in gerçek değeri 1 milyar dolardı. Abramoviç ise Sibneft’in hisselerini çok ucuza devlete satarak Putin’in hışmından kurtuldu. Geçen yıl Berezosvki Hermes mağazasında Abramoviç’e bu davanın celbini tutuşturmaya kalktığında Londra’nın en lüks sokağında arbede çıkmıştı. Davayı ilgiyle izleyen Britanya basını, hukuk savaşının ulaşabileceği boyutu ‘titanik’ diye niteledi.