Sohum/Ajans Kafkas – Abhazya’da Rusya ile ilişkiler konusunda muhalefet ile iktidar arasında yaşanan tartışmalar üzerine devlet başkanı yardımcılığı görevinden istifa eden Raul Hacimba, Devlet Başkanı Sergey Bagapş’ı hükümet ve parlamentoda tartışmadan tek başına ülkeyi bağlayıcı kararlar almakla suçluyor.
12 Haziran’da Regnum ajansının Sohum’daki muhabirine istifasının nedenlerini anlatan Hacimba, Bagapş’ın muhalefeti dinlemek yerine bu kesimlerin Rusya’nın gözünde Rus karşıtı olarak algılanmasını hedefleyen bir çabaya giriştiğini düşünüyor. Ajans Kafkas’ın Türkçeye çevirdiği röportajda Hacimba’nın değerlendirmeleri şöyle:
Raul Cumkoviç, devlet başkanı yardımcılığından ayrılma kararınızda neye göre hareket ettiniz?
Bu konuyla ilgili açıklamam ve daha sonra yapmış olduğum basın toplantısında böyle bir karara beni ikna eden sebepleri anlattım. Temel sebep, iç siyasi mücadeleyi yönetimin dış politik ilişkiler, özellikle de Abhazya’nın Rusya ile ilişkileri alanına götürme gayreti oldu. Muhalif örgütler devletlerimiz arasında imzalanan bazı belgelerle ilgili düşüncelerini ifade etti. Üstelik muhalefet liderleri açıklamalarında bu belgelerin daha çok içeriği hakkında değil, hazırlanma esnasındaki Abhazya tarafının prensipleri hakkında fikir beyan ettiler. Ama yönetim durumu, Abhazya toplumunun belirli bir kısmının Rusya Federasyonu ile ilişkiler oluşturulmasına karşı çıktığı şeklinde sunmaya çalıştı. Amaç tek bir şeydi, Rusya siyasi üst tabakası ve tüm Rusya toplumunun Abhazya muhalefetine karşı negatif yaklaşım oluşturmaktı. Ülkenin son Güvenlik Konseyi toplantısında devlet başkanı, katılımcıları bir taraftan ülke yönetiminin faaliyetlerini destekleyen, diğer taraftan muhalefeti kınayan mitingler toplamaya çağırdı. Sadece muhalefet, bağımsız basın değil farklı düşünen herkesin kınanması girişiminde bulunuldu. Ben devlet başkanı yardımcılığından ayrılacağımı açıkladığımda, kimse beni vazgeçirmeye çalışmadı, ama daha önemlisi, Güvenlik Konseyi’nin bazı daimi üyeleri kesinlikle iç siyasi durumu zorlaştıracak toplantı ve eylemlerin yapılmasına karşı çıktı. Düşünceme göre, böylesi sıkı bir tavır devlet başkanına düşündüklerini gerçekleştirme imkanı vermedi. Ancak bir başka yol bulundu. Abhazya devlet televizyonunun imkanları kullanılarak muhalefet temsilcilerine yönelik takipler organize edildi. Bu, muhalefet liderlerinin yönetime yönelik eleştirilerinin dile getirildiği basın toplantısından yapılan röportajın ertesi günü oldu. En ilginci röportaj Abaza televizyon kanalından gösterilmişti ve bu kanalın yayın alanı ise başkent bölgesiyle kısıtlı. Muhalif olarak Abaza televizyonunun izlenemediği bölgelerdeki vatandaşlar damgalandı. Sorarlar, onlar muhalefetin açıklamasının içeriğini nereden bilebilir. İnsanlara her şeyin, güya birilerinin Rusya ile iyi komşuluk ilişkilerinin oluşturulmasına karşı durmaya çalıştığı şeklinde sunulmaya çalışıldığı anlaşılıyor. Eğer yönetim tüm halkı ayağa kaldırmayı başarabilseydi galiba insanları durdurmak için yirmi dört saat yetmezdi. Sonunda onlar meselenin aslında ne olduğunu anladılar.
Abhazya’da Rusya karşıtı düşünceler var mı?
Abhazya devletinin tüm oluşum tarihi gösteriyor ki, toplumumuzda hiçbir zaman Rusya’ya karşı düşüncede insanlar yok. Evet vatandaşlarımızdan bazıları, Rusya’nın Gürcü-Abhaz ilişkilerindeki problemi çok daha önce çözebileceğini düşünüyor. Zira biz henüz Sovyet döneminde artık Gürcistan SSR yapısı içinde var olmaya devam edemeyeceğimiz konusunu gündeme getirdik. O zaman merkez kesin bir karar alabilir ve üstelik 90’lı yılların başındaki trajik olaylara engel olabilirdi. Rusya-Abhazya ilişkileri her iki ülke için aynı partnerlik derecesinde olmalı.
Resmi olarak seçim kampanyası henüz başlamadı. Bununla birlikte ülkede temel politik güçler arasında polemik büyüyor. Genel olarak seçim öncesi durumu nasıl değerlendiriyorsunuz?
İstifa açıklamamın ardından yönetim muhalefetin seçim kampanyasına başladığını açıkladı. Bu tam böyle değil. Muhalefet öncelikli olarak yönetimin eylemlerine tepki gösteriyor. Muhalefet birkaç yıl önce de seçimler söz konusu değilken de böyle davrandı. Diğer taraftan hükümet yanlısı ‘Birleşik Abhazya’ partisi çoktan insanlarla çalışmaya başladı. Çeşitli bahanelerle onlar ilçelerde kendi programlarını yürütüyorlar. Bu seçim kampanyasının başlangıcı değil mi? Neden birileri için mümkün, diğerleri için mümkün olmasın? Hükümet yanlısı partinin eylemlerine karşı muhalefet hiç değilse neden kendi düşüncesini savunamasın?
Devlet Başkanı Sergey Bagapş’ın son açıklamaları, özellikle Rusya tarafına Abhazya demiryolu işletmesinin verilmesi muhalefet tarafından ciddi eleştiri konusu oldu. Şahsen siz yönetime yönelik yapılan tüm eleştirilere katılıyor musunuz veya muhalefet ile ayrıldığınız bazı konular var mı?
Aslında dile getirilen tüm eleştirilerde tamamıyla muhalefete katılıyorum, özellikle de ekonomi projeleriyle ilgili olanlarda. Ben de Abhazya’nın geleceği için önemli meselelerin sadece bir kişinin yaklaşımıyla gizli olarak çözülemeyeceğini düşünüyorum. Devlet Başkanı Bagapş ülke dışına çıkıyor, orada görüşmeler yapıyor, sonra dönüyor ve fayda getirecek bir proje olduğunu söylüyor. Bu konuda Rusya tarafına daha önceden proje içi onay verilmiş oluyor. Şu veya bu projeleri dile getirirken öncelikli olarak yarını, şu veya bu projenin sadece belirli kişilere değil bu ülkede yaşayan insanlara ne gibi faydalar getireceğini düşünmek lazım. İnanıyorum ki, eğer bugün Abhaz toplumunda tartışılan meseleler öncelikli olarak Güvenlik Konseyi veya Bakanlar Kurulu’nda görüşülmüş olsaydı, onların faydası hakkındaki konuşmalardan kaçınılabilirdi. Ama uygulamada devlet başkanın emri vakisi var.
Dahası müzakere aşamasında toplumun şu veya bu projeden devletin ne gibi kazanç hissesi olacağını bilmesi lazım. Projelerin birilerine değil devletimize, halkımıza kazanç getirmesi lazım.
Ama Abhazya’nın Rusya ile işbirliğinin alternatifi yok…
Biz de var olduğunu söylemiyoruz. Birkaç yıl önce, şu anki yönetim dış politikada çok vektörlü politika kavramını ilan etti. O zaman bazıları, Rusya ile ilişkiler inşa etmek gerektiğini, ama diğer ülkelerin de olduğunun unutulmaması gerektiğini söylediler.
Hiç kimse sadece tek bir devletle işbirliğine kapanmamız gerektiğini söylemiyor. Ama şunu da unutmamak lazım, aramızdaki ilişkiler her zaman iyi olmasa da tüm bu yıllar boyunca biz Rusya sayesinde hayatta kaldık. Şunu açıkça anlamamız lazım, Rusya için Psou nehrinin ardında, kendi yüzü ve yaklaşımı bulunan bir devletin olması faydalı. Yoksa kiminle görüşsün, neden konuşsun?
Seçime kalan süre içinde olaylar nasıl gelişebilir?
Yönetim ve muhalefetin diyaloga başlamak için fırsat bulmalarını isterdim. Bu bize medeni, demokratik toplumlarda olduğu gibi seçimlere gitmemize imkan verir. Tüm dünyaya kabul ettiğimiz kanunlara riayet edebildiğimizi göstermemiz gerekiyor. Şu anda var olan duruma göre, bence yönetim muhalefetle yapıcı diyaloga hazır değil. Yönetim galiba idari kaynaklara, aynı zamanda muhalefetin devlet televizyonu ve diğer medya organlarına ulaşımına getirdiği kısıtlamaya güveniyor. Yönetimin bağımsız gazetelere baskıya çalışıyor olması korkunç. Onlar eleştirilerinde hem muhalefet hem de yönetimden bağımsızlar. Gerektiğinde bağımsız gazeteler hem bunları, hem diğerlerini eleştiriyorlar. Bu onların hakkı. Herkesin ağzını kapamaya yönetimin gücü ve parası da yetmez. İnsanın düşüncesini ifade etmesine engel olunabilir mi? İnsan her ne olursa olsun, evde oturur ve bunu yapar. Sonuç olarak onun yaklaşımı bir-iki kişi için alarm olacak, yarın ise herkes için.
Son zamanlarda size sorulan geleneksel soru: Devlet başkanlığı seçimlerine aday olarak katılmayı düşünüyor musunuz?
Mesele görev değil, inanın. Önemli olan, şu anda Abhazya’nın içinde bulunduğu durumu düzeltmek. Ben, devlet için her görev ve ekipte çalışmaya hazırım. Açıkça söyleyeyim, ekip henüz oluşturulmadı. Birçokları seçim kampanyası olası katılımcıları hakkında söylentiler var. Ancak tüm bunlar tahmin. Aday olabilecek olarak sayılanlar arasında sistemli şekilde çalışabilecek başarılı insanlar var. Ama bu her şeyin istenilen şekilde olacağı anlamına gelmiyor. ÖZ/FT
