Son zamanlarda medya organları ülkemizde yabancı işçilerin kalmasıyla ilgili problemlere büyük önem veriyor. Göç Hizmeti’nin çalışanları sürekli olarak yurt dışında yaşayan yurttaşların gönüllü iskanıyla ilgili meselelerle ilgileniyor. Ancak eski Rusya vatandaşlarının diğer ülkelerden vatanlarına geri dönüşlerinde sadece devlet değil sivil kurumlar da önemli rol oynuyor.
Bu konu hakkında Uluslararası Göçmen Günü öncesinde yabancı vatandaşların vize, davetiye ve kayıt işleri ile ilgilenen şube başkanı Zara Mugotleva ile Adıge Khase’nin diaspora ile çalışmalardan sorumlu yardımcısı, Rusya Federal Göç Hizmeti Adıgey Şubesi Sivil İstişare Konseyi Üyesi Memet Yedıc ile görüşmemiz oldu.
Memet Yedıc: Rusya’nın köklü halklarının milli diaspora temsilcilerinin bir çoğu her zaman eve dönmek istedi. Ancak SSCB’nin dağılmasına kadar onların her zaman böyle bir imkânı yoktu, 90’larda ise gelmek çok riskliydi, her şeyden çok da ekonomik sebeplerle. Şimdi durum tamamen başka, Rusya ve Adıgey’de yaşam daha iyi, yarınla ilgili inanç oluştu.
Zara Mugotleva: 2006’dan itibaren Rusya Federasyonu hükümeti her yıl geri dönüşçüler için geçici ikamet izni vermekle ilgili belirli bir kontenjan ayırıyor ve bu rakam sürekli büyüyor. Şöyle ki, 2007’de geri dönüş çerçevesinde kontenjan 50 kişi idi O zaman 10 geçici ikamet izni verdik), 2008’de 270 idi (39 geçici ikamet izni işlemi yaptık), 2009’da 1500 idi (103 belge verdik). Görüldüğü üzere, kontenjanın artmasına rağmen kullanım yüzdesi oldukça düşük, yani yurttaşlarımız maalesef vatanına dönmek için acele etmiyor, özellikle Adıgey’e. Bu nedenle 2010’da geri dönüş kontenjanı 300’e kadar düşürüldü, ancak bunun altıda biri kullanıldı.
Hâlbuki geri dönüş için imkânlar iyi! Geri dönüşçüler için avantajlar öngörülüyor, özellikle Adıgey’deki milli diaspora temsilcilikleri her zaman yardıma hazır. O zaman neden gelmiyorlar?
Memet Yedıc: Bence üç önemli sebebi var: Enformasyon, ekonomik ve bürokratik. Enformasyon açısından mesele şu ki, potansiyel geri dönüşçülerin çoğunluğu bu imkânları bilmiyor.
Zara Mugotleva: Yurt dışında yaşayan yurttaşlarla ilgili devlet politikası federal kanundaki düzenlemeler, bürokratik bariyeri kaldırmaya yardımcı olmaya yönelik. Daha önceden yurttaşlar olarak sadece Rusça bilenler kabul ediliyordu. Şimdi bu kategoriye doğrudan akrabaları bir zamanlar Rusya’da yaşamış olan herkes giriyor.
Memet Yedıc: Biz bu belgenin ortaya çıkmasından ötürü çok memnunuz, zira yurtdışındaki birçok milli diasporanın üyeleri resmi olarak yurttaşlar statüsü aldı. Geçenlerde biz kanunu Türkçeye çevirdik ve Türkiye’deki diaspora temsilcilerimize gönderdik. Böylece enformasyon probleminin çözümüne yardımcı olmaya çalışıyoruz.
Zara Mugotleva: Milli diasporalar yurt dışındaki yurttaşları devletin göç politikasında meydana gelen her türlü değişiklik konusunda haberdar etmek için mükemmel bir mekanizma. Ve bizim bunu tam kapasite kullanmamız lazım.
Kasımda Adıgey Cumhuriyeti yurt dışında yaşayan yurttaşlar ve uluslararası insani işbirliği, BDT İşleri Federal Acentesi ile işbirliği anlaşması yaptı. Bu belge nedir?
Memet Yedıc: Belge, yurt dışında yaşayan Rusya Federasyonu köklü halkları ve genel olarak Rus halkının kültürel mirasının propagandasını yapmak ve çoğaltmak, korumak amacıyla kabul edildi. Belgede, yurt dışında Rusça ve Rusça eğitiminin ilerlemesi ve desteklenmesi, Adıgey Cumhuriyeti’nin yatırım potansiyelinin propagandası, yurt dışındaki yurttaşların hak ve özgürlüklerinin korunması ve daha başka birçok şeyden söz ediliyor. Anlaşmanın gerçekleştirilmesi Rusya Federasyonu elçilik ve konsolosluklarında diaspora ile çalışmalar aracılığıyla olacak.
Timofey Belov: Böylelikle, devlet yönetim organları ve aynı zamanda Rusya’nın köklü halkları da dahil olmak üzere milli diaspora arasında ortak hareketle ilgili mükemmel bir şema oluşturuldu. Bu konuda göç hizmetlerinin kilit rolü var, çünkü geliş amacına bağlı olmaksızın Adıgey Cumhuriyeti’ne gelen yabancı vatandaş OVİR’e (Yabancılar vize ve kayıt şubesi) geliyor. Milli diasporaların ise öncelikli olarak ona göç kanunuyla ilgili gerekli tüm bilgiyi vermesi, gerektiğinde dil engelini kaldırmak için yardım etmesi lazım. Zira geri dönüşçüler Rusya için, Rusya’nın onlara gerektiği kadar gerekli. ÖZ/FT
Rusya Federal Göç Hizmeti Adıgey Şubesi Halkla İlişkiler Uzmanı Timofey Belov’un Sovyetskaya Adıgeya gazetesinde 18.12.2010’da yayımlanan röportajını Ajans Kafkas için Özlem Güngör Türkçeye çevirdi.
Timofey Belov
