Moskova/Ajans Kafkas – Çeçen ve İnguşlar Sibirya ve Orta Asya’ya toptan sürüldükleri tarihi trajedi ve soykırımın 64. yıldönümünü anmaya hazırlanıyor.
23 Şubat 1944’te başlayan sürgünün hala acılarını çeken Çeçen ve İnguşlar için farklı ülkelerde etkinlikler planlanırken Savaş Karşıtı Kulüp de yarın Rusya’nın başkenti Moskova’da bir anma programı düzenleyecek.
Moskova’da Bolotnaya Meydanı’nda ‘Aslan yeniden!’ adlı yas programında Stalin rejiminin kurbanları anılacak. Savaş Karşıtı Kulüp, programda halklara karşı işlenen suçların anlatılacağını, ayrıca bugün Çeçenya ve İnguşetya’da var olan duruma dikkat çekileceğini kaydetti. Sürgün sırasında köylülerin samanlıklara kapatılıp yakıldığı Haybakh’ta yaşananlar, İkinci Dünya Savaşı’na katılmış ‘kahraman’ Çeçenlerle ilgili haber ve resimler de dağıtılacak.
Stalin’in Almanlarla işbirliği yaptıkları iddiasıyla aldığı kararla 23 Şubat 1944’de Çeçen ve İnguşlar evlerinden sürülmeye başladı. İlk günde 20 bin kişi evinden çıkarılıp katarlara bindirilirken şubat sonuna dek bu rakam 387 bini buldu. Resmi kaynaklara göre, sürgünde 90 bin İnguş zarar gördü. Ama gerçek rakam 134 bini aşıyor. Rus insan hakları örgütü Memorial’in İnguşetya bölge başkanı Maryam Yandiyeva "Bunların 50 bininden fazlası açlık, soğuk ve hastalıktan yolda öldü. Henüz doğmamış hayatlar da hesaba katılacak olursa yaşananlar tüm halk için büyük demografik bir felaketti" dedi.
Çeçen ve İnguşların sürgüne gönderilmelerinden iki hafta sonra 7 Mart 1944’de SSCB Yüksek Konseyi, Çeçen-İnguş Özerk Cumhuriyeti’ni lağvetti. Kruşçev’in sürgün edilen halkların geri dönüşünü onaylamasının ardından 9 Ocak 1957’de SSCB Yüksek Konseyi kararıyla Çeçen-İnguş ASSR’i yeniden kuruldu. Çeçenler gibi Balkarlar, Karaçaylılar, Kalmıklar, Kırım Tatarları ve Ahıskalılar da sürgüne gönderildi. Memorial’ın derlemesine göre, 1943-1944’de Kalmık Cumhuriyeti’nden 101 bin, 1943’de Karaçay-Çerkes’ten 70 bin, Kabardey-Balkar’dan 37 bin, Ahıska bölgesinden 100 bin kişi sürgün edildi. ÖZ/FT
