Sohum/Ajans Kafkas – Abhazya Devlet Başkanı Sergey Bagapş, Rusya ile yapılacak kapsamlı güvenlik anlaşmasıyla ilgili muhalefetten gelen eleştirilere prim vermiyor. Bagapş’a göre ‘büyük anlaşma’ olmadan Rusya ile işbirliğini ilerletmenin yolu yok.
Bagapş, Eko Moskvi’ye verdiği demecindeki “Eğer isteseydik, ben 10-15 ülkenin bizi tanımasını sağlayabilirdim. Papua Yeni Gine, Zimbabve ve bazı egzotik ülkelerin bizi tanımasını istemiyorum. Bu bize lazım değil. Bizim ciddi devletlerle müzakerelerimiz var” sözlerinden hareketle muhalefetin ‘Tanınmayı kasten engelliyor’ suçlamasına ‘gülünç’ yanıtını verdi. Abhazya’nın resmi haber ajansı Apsnıpress’e konuşan Bagapş’la röportajı Ajans Kafkas Türkçeye çevirdi:
Ülke içinde şu anki siyasi durumu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Tam istikrar içinde olduğunu düşünüyorum. Hükümet sosyo-ekonomik meselelerin, daha başka ciddi problemlerin çözümüyle ilgileniyor. Muhalefetse yönetimi eleştiriyor, çoğunlukla yersiz.
Abhazya ve Rusya arasında askeri işbirliği anlaşması imzalanmasıyla ilgili durum nedir? İmzalanmadan önce hiç değilse parlamentoda ön tartışma düşünülüyor mu?
Anlaşmanın tasarısı bitirilmek üzere. Üzerinde Abhaz ve Rus uzmanlar etkili şekilde çalışıyor. Tasarıyla ilgili düşünce ve tekliflerimiz Moskova’ya gönderildi. Gelecek hafta Abhazya’ya son istişareler için Rus meslektaşlarımızın gelmesini bekliyoruz. Ön görüşmeye gelince; yasalarımıza göre parlamento tasarıyla ilgili malumat isteyebilir. Bu konuda herhangi bir problem yok.
Gündemde Rusya Federasyonu ne gibi anlaşmaların imzalanması var?
Rusya ve Abhazya arasında bir takım anlaşmalar hazırlanıyor. Şu anda yaklaşık 40 anlaşma üzerinde çalışıyoruz. Bunlar arasında, ‘hükümetler ve bakanlıklar arası askeri işbirliği’ yasadışı göçle mücadele’, ‘ceza davalarında karşılıklı hukuki yardım’, ‘suçluların iadesi’, ‘uyuşturucu kaçakçılığı ile mücadele’, ‘olağanüstü durumların ortadan kaldırılması konusunda işbirliği’ anlaşmaları var. Ekonomik alanda Abhazya Cumhuriyeti’ne sosyo-ekonomik gelişim alanında yardım gösterilmesi, yatırımların muhafaza edilmesi ve gümrük işlerinde karşılıklı yardım anlaşmaları sözkonusu. Tekrarlıyorum, çok çeşitli alanlarda çok tasarı var.
Sizce Rusya ile imzalanan dostluk, işbirliği ve karşılıklı yardım anlaşması Abhazya’nın güvenliğini ne kadar sağlayacak?
Daha önce ifade ettim, bu ‘büyük anlaşma’ Abhazya ve Rusya arasındaki ilişkilerin tam gelişmesi için temeldir. Bu anlaşma bize tüm alanlarda ve güvenlik alanında hukuksal işlemlere yaklaşma izni verdi. Bu anlaşmadan ve gelecek diğer anlaşmalardan gelen Rusya garantisi çok yüksek. Bu garantilerle birlikte devletimizin kendi güvenliğini imkanları dahilinde koruması gerekiyor. Etkili milli ordumuz olmalı, onu sağlamlaştırmalıyız. Yardım yardımdır ama bizden başka kimse Abhazya devletini korumakla sorumlu değil.
Sizce, Rusya’nın Abhazya’yı tanımasıyla sadece Gürcistan’dan bağımsızlığına sahip olduğu yönündeki konuşmaların temeli var mı?
Bu konuyu durmadan tartışmak mümkün. Bana tamamıyla bağımsız tek bir devlet söyleyin. Böylesi yok. Ve büyük devletler de birbirlerine bağımlı. Gürcistan’a gelin, şuna katılıyorum; Biz gerçekten ondan önce ‘de fakto’, sonra hukuki olarak bağımsız olduk. Halkımız ve ülkemiz için bu en önemlisi. Bundan sonraki tanınma süreci ise perspektif meselesi.
Rusya Sayıştay Başkanı Sergey Stepaşin’in Abhazya ziyareti neye bağlı?
Devletler arası ilişkilerin geliştirilmesi alanında gerçekleşiyor. Abhazya Sayıştay’ı kurulması planımız iptal edilmedi ve Rusya tecrübesi bizim için çok önemli. Bundan dolayı parlamentoda işbirliği alanları hakkında protokol imzalanması planlanıyor.
Yakın bir zamanda Rusya üst yönetiminin Abhazya ziyareti bekleniyor mu?
Bu konular tartışılıyor. Belki evet.
Muhalefetin Eko Moskova radyosuna vermiş olduğunuz röportajla ilgili son açıklamalarını nasıl yorumluyorsunuz?
Bağımsızlık prensipleri konusunda ödün vermeye hazır olduğum yönündeki suçlamalar gülünç. Son dört yıldan fazla bir süredir bağımsızlığın tanınması konusundaki çalışmalarımla muhalefetin bu açıklamaları birbirine bağdaştırılamaz. İnanıyorum ki bilinçli olarak röportajdaki tüm cevabımdan sözler koparılmış. Meselelerin referanduma götürülme düzenini muhalefetten daha kötü bilmiyorum. Peki onlar referandum kanunun 50 yıl sonra değişmeyeceği konusunda imza verebilir mi? Ben örneğin veremem. Bu birincisi.
İkincisi, ‘tanımaya bilinçli engel’ sana yapılan teklifi reddettiğinde olur. Tarihte mükafat için bir devletin bir diğer devleti tanıması olayları var. Çok iyi tarihi olmayan devletler de var… Bugün tanıması, Abhazya için olumlu bir imaj kazandırmayacak ülkeler var.
Zimbabve hakkında konuşacak olursak, muhalefetimizin bu ülkede durumun nasıl olduğunu, yönetimin muhalefet protestolarını bastırma sürecinde 50-100 bin vatandaşını kaybettiğini bilmesi lazım. Bu acımasız operasyon ‘Bahar öncesi başak kalıntılarını yıkayan erken yağmur’ olarak adlandırıldı. Edebi değil mi? Bu devlette yönetim 1987’den beri diktatör tarafından gasp ediliyor. Kısa bir süre önce bir fincan kahvenin bir milyar Zimbabve doları olduğu, enflasyonun Ocak 2009’da senede yüzde 321 olduğu, milli paranın iptal edildiği ülke… Özür dilerim ama bağımsızlığımızın Robert Mugabe tarafından tanınmasının Abhazya devleti için büyük zafer olacağını düşünmüyorum. Ama galiba muhalefetimiz farklı düşünüyor.
Abhazya Cumhuriyeti vatandaşları ve buraya dinlenmek için gelen vatandaşlar Rusya-Abhazya sınırındaki durumu (geçiş uygulaması, saatlerce süren kuyruk vs.) eleştiriyor. Durum ne zaman ve nasıl iyi yönde değişecek?
Bu ciddi problemi defalarca Rus partnerlerimizle görüştük. Durum gerçekten zor. Öncelikli olarak durumu gümrük ve sınır alanlarındaki karşılıklı hareketimiz değiştirmeli. Biz aynı zamanda Psou nehri üzerinden ek köprü inşası konusunu gündeme getiriyoruz, çünkü yolcu ve mal akımı yapıcı şekilde büyüyecek.
Toplumda seçimlere Gal bölge sakinlerinin katılması meselesi tartışılıyor. Bu konuyla ilgili ne düşünüyorsunuz? Onlar hangi belgelerle oy kullanacak?
Evet, bu problemi defalarca Güvenlik Konseyi ve hükümet toplantılarında görüştük. Biliyorum bu konu muhalefeti ve bazı sivil örgütleri endişelendiriyor. Bölge halkına kimlik verilmesi konusunda belirli tehlikeler var ve bazılarına katılıyorum. Bunları minimum düzeye indirmek için hükümetin, özel kurumların çok iyi çalışması lazım, bunlar güvenlik konusu.
Diğer taraftan 9 nolu form konusu bence spekülasyon. Çünkü şu soru ortaya çıkıyor: Gal sakinleri Abhazya’nın bağımsızlık referandumunda oy kullandı mı? Evet biz onlara izin verdik, üstelik özel olarak onlara destekleme ricasıyla seslendik. Bu olmadı mı? Gal bölge sakinleri savaş sonrası tüm zamanlardaki parlamento seçimleri için oy kullanmadı mı? Seçtiler ve biz hepimiz gurur duyduk. Onlar ilk devlet başkanını seçti mi? Evet. İkincisini de seçti. Yerel idari seçimlerde oy kullandı mı? Kullandı. Demek ki, Abhazya yönetimi onları ülkenin vatandaşları olarak tanıdı. Ve sadece Gal sakinleri değil ülkenin tüm halkı 9 nolu form ile oy kullandı. Eğer böyle değilse demek ki onların katılımıyla savaştan sonra yapılan tüm seçimler kanunsuz olmuş oluyor. Neden bu devlet başkanlığı seçimlerinde aynı belge ile oy kullanmaları mümkün olmasın diye sorulur? Mantık nerede?
Bir soru daha. O zaman bu form ile gerçekleştirilen mülkiyet işlemleri, muhalefet temsilcileri de olmak üzere vatandaşlarımızca gerçekleştirilen ev, daire işlemleri kanunsuz mu?
Benim cevabım tektir; devlet Gal bölge sakinlerini çoktan Abhazya vatandaşı olarak kabul etti. Ülke için tehlikeli olanlara gelince, onlarla ilgili devlet kurumlarının ilgilenmesi lazım. Burada çok ciddi bir çalışma yürütmeli, yapılacak seçimler öncesinde siyasi spekülasyonlarla uğraşmamalı. ÖZ/FT 23.07.09
