Türk-Rus ilişkileri düzeldi mi
Bugün 24 Kasım 2015 tarihinde Rusya uçağının düşürülmesinin üzerinden 1 yıl geçti. Rusya ve Türkiye uçak krizi sonrasında önemli deneyimler kazandılar. Öncelikle birbirlerine olan ihtiyaçlarının derecesini ölçmüş oldular.
Rusya, Türkiye’nin dostluğunun kendi güvenliği için vazgeçilmez bir değer olduğunu anladı. Türkiye ise hem ekonomik hem de Suriye’de etkinlik için Rusya ile normalleşmenin gereğini anladı. Bundan sonra iki ülke bazı konularda ayrı düşünseler de kolay bir kriz yaşamayacaktır. Ayrıca AB ve ABD’nin olumsuz Türkiye politikalarına karşı Rusya ve Avrasya’nın alternatifliği eskisinden daha fazla düşünülmeye başladı.
Türkiye, AB’nin ikiyüzlü politikalarının devamı halinde Avrasya, Şanghay vb. ittifaklarda yer arayacaktır. Türkiye günümüzde Doğu/Batı arasında dengeyi sağlayan coğrafi konumdadır. Hangi tarafta yer alırsa kantarın topuzu o tarafa yatacaktır. Bu haliyle eskiden olduğu gibi ille de Avrupa diyen bir Türkiye olmayacaktır. Rusya ise sırf etkinliğini zayıflatacağı korkusuyla Türkiye’nin Avrasya ve Şanghay üyeliğine olumsuz tavrını değiştirmek zorundadır.
Rusya her ne kadar Trump’ın başkan seçilmesiyle olumlu beklentilere sahipse de bu süreç eskisinden farklı olmayacaktır. ABD, Rusya’yı Doğu Avrupa, Karadeniz ve Kafkasya’dan çevrelemeyi bırakmayacaktır. Günümüzde hem Rusya hem de ABD, Türkiye’nin alternatifsiz olmadığını anlamıştır.
Rusya, tarihten beri Türkiye’de yerleşen “Ayıdan post Rusdan dost olmaz.” anlayışını değiştirmek zorundadır. Türkiye ne AB/ABD’yi ne de Rusya’yı memnun etmek zorunda değildir.
Rusya’nın normalleşme sonrası başta Türk Akımı olmak üzere nükleer enerji vb. konularda Türkiye’den istediklerini aldığını görüyoruz. Fakat vize muafiyeti, bazı sebze ve meyvelere uygulanan ambargolar, Kırım Tatarları, Suriye vb. konularda direndiğini görüyoruz. Rusya alan el olurken veren el olmamaktadır. Bu süreç Rusya açısından böyle devam ederse belki iki ülke arasında kriz çıkmaz lakin Rusya, Türkiye’yi Doğu bloğuna kazandırma şansını kaybedecektir.
Rusya’nın Esed’i koruma içgüdüsü, Kırım Tatarlarının haklarının iade edilmemesi, Türkiye’ye uygulanan ambargoların kaldırılması konusunda istekli davranmaması Türkiye kamuoyunda Rusya’ya karşı tepkiyi hala artırmaktadır. Rusya, ABD ile rekabet uğruna Dimyat’a pirince giderken evdeki bulgurdan da olabilir. Bizden söylemesi.
