Adalet Bakanı Aleksandr Konovalov sivil toplum örgütlerindeki yabancı etkisini değerlendirdi.
Konovalov’un düşüncesine göre Rusya’da ‘yabancı ajanı’ olarak faaliyet gösteren sivil toplum örgütlerinin sayısı yüzlerle ifade edilebilir. Bu açıklama, ülkedeki ‘ajan’ örgüt sayısı ile ilgili ilk değerlendirme.
Bu sonuca hangi bilgilere dayanılarak varıldığı konusunda Adalet Bakanlığından bir açıklama yapılamadı, inceleme Başsavcılığa ait. Onlar da araştırmanın sonucunu henüz yayınlamadı. Aşırılıkçılıkla mücadele kanununun uygulanıp uygulanmadığı incelendi, denetçilere, özellikle kuruların dış kaynaklı finans desteği alıp almadığı ve siyasi faaliyetlere katılıp katılmadığına dikkat etmeleri tavsiye edildi.
Kaç sivil toplum örgütünün denetlendiğini bilinmiyor, ancak Devlet Başkanı Vladimir Putin Nisan ayında Alman gazetecilere, yıl içinde 654 sivil toplum örgütünün yabancı ülkelerden yaklaşık 1 milyar dolar aldığını açıkladı.
Savcılığa yakın bir isim, denetlemenin bittiğini söylerken, ‘ajan sayısı’ hakkında bilgi vermedi. Bununla birlikte sayı hakkında sivil toplum örgütleri tarafından adalet bakanlığına kayıt için verilen sunumlara dayanılmasını önerdi.
Konovalov’un ‘ajanların’ sayısı hakkındaki açıklaması, Agora örgütü ile Memorial ajansı ve Genç İnsan Hakları Hareketinin rakamlarından yüksek sonuçlar veriyor. Agora bilgilerine göre, devlet organları (savcılık, mahkeme, adalet bakanlığı) 31 Mayıs’a kadar 27 bölgedeki sivil toplum örgütlerinden 54’ünün ‘yabancı ajan’ statüsünde olduğunu duyurdu, 57 bölgede 270 örgüt ise savcılık incelemelerinde yer aldı.
Memorial ajansı ve Genç İnsan Hakları Hareketi projesinin yürüttüğü diğer projede 300 STK ve kayıt dışı grubun verileri incelendi. Bu araştırma sonuçlarına göre en az üç örgüt (Golos Birliği, bölgesel sivil örgüt Golos ve Kostromski sivil inisiyatif destek merkezi) mahkemede ‘ajan’ olarak kabul edildi, üç örgüt hakkında dava başlatıldı, 38 STK uyarı aldı. Sonuç olarak onaylanmış ve potansiyel ‘ajan’ sayısı yaklaşık 60. Bu araştırmanın katılımcısı Grigori Ohotin, Konovalov’un değerlendirmesinin sonuçlara yakın olabileceğini kaydediyor: “60 rakamı, denetlenen STK’ları yarısına yakının bilgilerinin incelenmesinin ardından elde edildi, bakansa tüm veriler üzerinden konuşuyor”. Kremlin yetkilisi, Konovalov’un değerlendirmesinin Kremlin’deki bilgilerle örtüşüp örtüşmediği konusunda konuşmayı reddetti.
‘Ajanların’ sıkça rapor vermesi gerekliliği çalışmalara engel oluyor. İnsan Hakları hareketi başkanı Lev Ponomarev’in sözleri ise problemin bununla sınırlı olmadığını ortaya koyuyor: “Ajan olarak damgalanmak insan hakları savunucularının çalışmasını imkansız kılıyor. Hem vatandaşlar yardım istemekten imtina edecek, hem de yetkililer ve bürokratlar onların sorularını görmezden gelmeyi kendilerine hak görecek”
Ponomarev ayrıca, insan hakları savunucuları ile onlara maddi destekte bulunan kişilerin arasında ahlaki bağın zedeleneceğini belirtiyor: “Sonuç olarak, ‘ajan’ tanımlamasını kabul etmek destekçi ile olan anlaşmayı ihlal eder. Finans desteği verenler, kendilerini kurumların çalışma şartlarını dikte eden kişiler olarak kabul etmiyor. Eğer bir sivil toplum kuruluşu ‘ajan’ olarak damgalanırsa, bu onların kurumla ilişkisini sona erdirmesi anlamına gelir”. vedomosti.ru
Mariya Jelesnova, Anastasya Kornya
