Nalçik-Ajans Kafkas – Kabardey-Balkar Cumhuriyeti’nde Sovyetler döneminde özellikle aydınları hedef alan baskı ve imha operasyonlarıyla ilgili belgeler gün yüzüne çıkıyor.
‘Devlet Yeni yayımlanan ‘Güvenlik Organları ve Toplum-1920-
Kabardey-Balkar güvenlik organlarının tarihi, yapısı ve ‘siyasi göç’ problemlerini irdeleyen kitapta ülkeyi terk etmek zorunda kalmış 299 isim sıralanıyor. Bunlardan bir kısmının Çeçen-İnguş, Kuban ve Dağıstan’a gitmiş oldukları not ediliyor.
Kitaptaki aktarımlara göre 1930’lı yıllardan itibaren ciddi baskılar görmeyen başlamış Kabardey-Balkar aydınları birkaç yıl içerisinde neredeyse tamamen yok edildiler. Sözgelimi 7 Aralık 1937 tarihli Kabardey-Balkar Komünist Parti Bürosu oturum tutanağı, cumhuriyetteki gazetelerin yöneticilerinin nasıl sürgün edildiğine dair bilgiler içeriyor.
30 Haziran 1937’de bir operasyonda sadece Kabardey-Balkar’dan 1000 kişinin baskılara maruz kaldığı, bunlardan 300’ünün infaz listesinde, kalanının 8 ila 10 yıl arasında hapis cezasına çarptırılanlar listesinde yer alıyor. Kavkazki Uzel’in yaptığı kritiğe göre kitap, sürgün ve siyasi baskılarda rolü olduğuna inanılan dönemin Kabardey-Balkar başkanı Betal Kalmık hakkında bilgi içermiyor. Ayrıca bir halk olarak komple Orta Asya ve Sibirya’ya sürülen Balkarların trajedisine değinilmemiş olması da kitabın en büyük eksikliklerinden birisi. KU/ÖZ/FT
