Rusya için çift çar senaryosu

Moskova – Rusya’da anayasa uyarınca marttaki başkanlık seçimine üçüncü kez aday olamayan Devlet Baştanı Vladimir Putin, siyasi geleceğine yönelik hamlelerle kafaları karıştırıyor.

Rus medyası Putin’in başbakanlığa, Başbakan Birinci Yardımcısı ve Gazprom şefi Dimitri Medvedev’in devlet başkanlığına geçmesi senaryosuna şüpheyle karşılıyor. Basın, Putin’in iktidarın dizginlerini elinde tutan devlet başkanlığında neredeyse milli lider olabilecek kadar güçlendikten sonra başbakanlık gibi zayıf bir göreve nasıl geçebileceğini, bunun iki iktidar merkezi riski yaratıp yaratmayacağı sorularını yöneltti.

Hal böyleyken, Moskovsky Komsomolets, Rusya’nın 17. yüzyıldan beri ilk kez ‘çifte çar’la yönetilebileceğini ortaya attı. 17. yüzyılda Çar Feodor’un ölmesiyle ailenin farklı kollarının birbirine girmesi üzerine yarım kardeşler İvan ile Petro’nun birlikte çarlık etmesi yoluna başvurulduğunu hatırlatan gazete, "Putin ile Medvedev bir şeyler saklıyor. Vladimir Vladimiroviç (Putin) ile Dmitri Anatolyeviç (Medvedev), bu görevlerde nasıl faaliyet gösterecekleri gayet iyi biliyor olmalı. Ama geri kalan herkes açısından bu çok iyi saklanan bir sır" diye yazdı.

İvan ile Petro 1682’de iki kişilik çarlık tahtına çıkmıştı. Bu durum, fiziksel ve ruhsal engelli İvan’ın 1696’daki ölümüne dek sürmüştü. Ama aslında dizginler, orduyu ayaklandırarak çifte çar formülünü kabul ettiren İvan’ın ablası Sofia’nın elindeydi. Bugün müzede sergilenen ikili tahtın arkasında büyük bir delik vardı ve Sofia bunun arkasına oturup iki çarı yönlendiriyordu. Daha sonra Petro Rusların ‘büyük’, Osmanlının ‘deli’ lakabını kazanmasına yol açan reformlarını uygulamaya koyup St. Petersburg kentini de yarattı.

En çok satan Rus gazetesi Komsomolskaya Pravda ise, siyasi analizci Alexander Tsipko’nun "Putin’in sunduğu model bana istikrarlı gelmiyor. Bu tehlikeli bir deney olacak" görüşünü aktarıp yeni yapılanmanın halkın değil, ama kime hesap vereceğini şaşıracak bürokratların kafasını karıştıracağını yazdı. Izvestiya, "Rusların kafası karışacak. Halk iyi giden her şeyden Putin’in, kötü giden her şeyden hükümetin sorumlu olduğunu düşünmeye alışmıştı. Tüm erkeni başkanın ellerinde toplandığı Rusya’nın daha önce hiç bu kadar güçlü başbakanı olmadı. Bizde başbakanlar üst düzey memur gibidir ve hükümetin sesi hep Kremlin’in sesinden zayıf çıkar. Putin’in bugüne dek halk desteğinin çok yüksek seyretmesi, hep suçlanacak başka birilerinin olmasındandı" dedi. Aynı görüşteki Gazeta, "En önemli sorulardan biri, enflasyon ve ekonomik başarısızlıklardan kimin sorumlu tutulacağı" diye ekledi.

Yeni yapının o kadar da karmaşık olmayacağını düşünen ekonomi gazetesi Vedomosti, Rus işadamlarının çifte iktidardan korkmadığını, Putin’in siyasetin başkahramanı kalacağı ve devlet mekanizmasının onun etrafında döneceğinden emin olduğunu belirtti. Siyasi uzman Leonid Radzihovski, durumu hükümet gazetesi Rossiiskaya’ya "Önemli olan Putin’in etkin kalması. Giderse istikrarsızlık olur" diye özetledi. Hele Putin’in marttaki başkanlık seçiminden bir ay önce memur maaşlarına yüzde 14, askerlere yüzde 18 zam müjdelemesinden sonra çoğunluğun uzun süre gidişata ses çıkarması beklenmiyor.